Dat suggereert de aanwezigheid van roodachtig materiaal op de planetoïde.
In juli 2018 arriveerde de ruimtesonde Hayabusa2 bij de planetoïde Ryugu. En in de periode die volgde, bracht de ruimtesonde de planetoïde niet alleen vanaf een afstandje in kaart; de sonde daalde ook af naar het oppervlak om dat van dichtbij te bekijken en te bemonsteren. Op de verzamelde monsters moeten we nog even wachten; die worden eind dit jaar op aarde afgeleverd. Maar onderzoekers hebben zich wel alvast gebogen over de close-upbeelden die Hayabusa2 tijdens de afdaling richting het oppervlak heeft gemaakt. En dat levert nieuwe inzichten op over de turbulente geschiedenis van Ryugu.
Rood en blauw
Eerdere waarnemingen van Hayabusa2 wezen al uit dat op Ryugu twee typen materialen te vinden zijn met elk een eigen kleur. Van een afstandje bezien is het ene ietwat blauwere materiaal voornamelijk te vinden rond de evenaar en polen en het andere, ietwat rodere materiaal voornamelijk te zien op gematigde breedtes. Maar als je de planetoïde van wat dichterbij bekijkt, zie je eigenlijk dat alle gebieden wel iets van dit rode en blauwe materiaal bezitten. Onduidelijk bleef echter hoe die kleurverschillen zijn ontstaan. De close-upbeelden geven daar meer inzicht in, zo schrijven Japanse onderzoekers in het blad Science.
Ze baseren zich op beelden gemaakt nabij de L08-regio. Dit is het gebied waar de ruimtesonde de planetoïde heeft bemonsterd en dus van heel dichtbij heeft kunnen bekijken. De waarnemingen wijzen uit dat het gebied over het algemeen ietsje blauwer is. Datzelfde geldt voor de keien die in het gebied rusten. De afdaling richting het oppervlak en de bemonstering ervan, zorgde er echter voor dat er donker, fijn stof opdwarrelde dat overeenkomsten vertoont met roodkleurig oppervlaktemateriaal.
Kraters
Om dat beter te kunnen verklaren, richtten de onderzoekers hun pijlen op de kraters die Ryugu rijk is. En ze ontdekten dat de jongere kraters over het algemeen wat blauwer waren dan hun omgeving. “Dat suggereert dat de rodere materialen de blauwere materialen oorspronkelijk bedekten en de laatstgenoemde materialen tijdens de kratervorming zijn blootgelegd,” zo schrijven de onderzoekers. Dat wordt onderschreven door het feit dat de oudere kraters juist weer wat roder van kleur zijn.
Verwering en de zon
Het rode materiaal rust dus op het blauwe. Maar hoe heeft dat rode materiaal dan die afwijkende gloed gekregen? Er zijn verschillende mogelijkheden. Zo kan het het resultaat zijn van verwering in de ruimte. Of opwarming door de zon. De onderzoekers denken echter dat opwarming door de zon het meest aannemelijk is. “Want verwering tast doorgaans slechts een dunne oppervlaktelaag aan,” zo schrijven ze. Het effect van opwarming door de zon reikt dieper. En dat is ook wat we op Ryugu zien: het rode materiaal ligt er vrij dik op. “Wij suggereren dat het in korte tijd rood kleuren van het oppervlak te verklaren is doordat Ryugu even in de buurt van de zon is geweest, waardoor het oppervlak iets meer opwarmde.”
Wanneer?
Wanneer dat dan is gebeurd? Dat weten de onderzoekers niet precies. Maar de kraters kunnen daar mogelijk iets meer inzicht in geven. Zo wijzen de onderzoekers erop dat opvallend veel grote kraters reeds een rode gloed hebben. Dat suggereert dat de kraters ontstaan zijn vóór de planetoïde door de zon werd opgewarmd. En aangezien flinke inslagen aannemelijker zijn in de drukbevolkte hoofdgordel – tussen Mars en Jupiter, waar Ryugu oorspronkelijk thuishoort – dan in de nabijheid van de aarde – waar we deze nu vinden – moet de ontmoeting met de zon wel relatief vroeg in de geschiedenis van de planetoïde hebben plaatsgevonden. “Wij suggereren dat het roodkleuren van het oppervlak plaatsvond, kort nadat de baan van de planetoïde veranderde en deze zich vanuit de hoofdgordel in zijn huidige baan nabij de aarde nestelde.”
De onderzoekers hebben goede hoop dat ze in de toekomst meer over deze gebeurtenis te weten zullen komen. Sterker nog: ze zullen de gevolgen ervan waarschijnlijk met eigen ogen kunnen gaan aanschouwen. Ze wijzen erop dat op de plek die Hayabusa2 bemonsterde zowel materiaal met een blauwe als rode gloed te vinden is. “Wij voorspellen dat het monster dat nu terug naar de aarde wordt gebracht een mix vormt van veranderde en onveranderde materialen, waarbij de veranderde materialen getuigen van opwarming door de zon.”
