Jarenlang keek ik met bewondering naar de verpleegsters die vol liefde voor mijn demente oma zorgden. Hoe konden ze er zoveel energie instoppen als ze wisten dat oma het zo weer vergeten was? Onderzoek bewijst nu dat oma de gebeurtenis weliswaar vergat, maar dat de emotie die erbij hoorde, bleef.
Patiënten die hun eigen man of vrouw niet herkennen of hun eigen naam niet meer weten, herinneren zich de gebeurtenissen van vroeger niet meer, maar de emoties die daarmee verbonden zijn, zweven nog altijd in hun hoofd rond. Dat blijkt uit onderzoek van de universiteit van Iowa.
Herinnering
De onderzoekers lieten mensen met geheugenverlies verschillende filmpjes zien. Sommige beelden waren verdrietig, anderen juist weer heel grappig. Nadat de film was afgelopen, konden de proefpersonen niet meer vertellen waar deze over ging, maar de emotie die ze erbij voelden, herinnerden ze zich nog wel.
Verdriet en geluk
“Ze voelden de herinnering nog steeds,” vertelt onderzoek Justin Feinstein. “Verdriet bleef iets langer hangen dan geluk, maar beide emoties bleven veel beter bewaard dan de herinnering aan de film.” Het leek zelfs of het herinneren van emotie beter werkte bij de mensen met geheugenverlies. “Bij gezonde mensen zie je dat de gevoelens naar verloop van tijd afnemen. Bij twee patiënten verdwenen de gevoelens niet; hun verdrietigheid bleef.”
Bezoek heeft zin
Het onderzoek bewijst dat een bezoekje, een grapje, een arm om de schouder of een kus op de wang echt betekenis heeft. Zelfs al kunnen de patiënten de gebeurtenis zelf korte tijd later niet meer voor de geest halen. “Een simpel bezoekje of telefoongesprek van familieleden kan een blijvende positieve invloed hebben op het geluk van de patiënt, zelfs als hij het bezoek of telefoontje snel vergeet. Aan de andere kant kan continue verwaarlozing door de medewerkers van het verpleegtehuis de patiënt verdrietig, gefrustreerd en eenzaam maken, zelfs al kan hij zich niet herinneren waarom.”
Hippocampus
De onderzoekers richtten zich in hun onderzoek op patiënten met een beschadiging aan hun hippocampus. Dit deel van de hersenen is verantwoordelijk voor het omzetten van herinneringen op korte-termijn in herinneringen op lange termijn. Een beschadiging zorgt ervoor dat nieuwe herinneringen verdwijnen. Met name patiënten met een prille vorm van alzheimer hebben daar last van.
Het onderzoek gaat de strijd aan met de populaire aanname dat het uitwissen of verdringen van pijnlijke herinneringen psychisch lijden minder maakt. Ook bevestigt het dat mensen met alzheimer behoefte hebben aan contacten en de daarmee samenhangende gevoelens van waardering, warmte en liefde. De wetenschappers hopen dan ook dat hun onderzoek tot een betere zorg voor mensen met geheugenverlies leidt.
