Bij depressie werken antidepressiva altijd beter dan een placebo

Nieuw onderzoek maakt een einde aan een langlopende discussie.

Een internationaal team van onderzoekers – waaronder ook wetenschappers van het Radboud UMC – heeft maar liefst 522 onderzoeken naar de werkzaamheid van antidepressiva onder de loep genomen (zie kader). Aan al die onderzoeken namen in totaal meer dan 115.000 patiënten deel. De studie is uniek: nog niet eerder is op zo’n grote schaal onderzoek gedaan naar de effectiviteit van antidepressiva.

De bestudeerde onderzoeken vonden plaats tussen 1979 en 2016. Aan de studies namen 116.477 mensen met een matige tot ernstige depressie deel. Zij kregen te maken met dubbelblind gerandomiseerde klinische trials, wat heel concreet betekent dat zowel de patiënt als onderzoeker ten tijde van het experiment niet wist of er een antidepressivum of placebo werd gebruikt.

Resultaten
In de onderzoeken die de wetenschappers bestudeerden, werden maar liefst 21 verschillende soorten antidepressiva getest. Sommige antidepressiva bleken effectiever dan andere. Maar voor alle antidepressiva gold dat ze in de behandeling van volwassenen met een acute depressie effectiever waren dan een placebo, zo schrijven de onderzoekers in The Lancet.

Naar schatting zijn wereldwijd ongeveer 350 miljoen mensen depressief. En in Nederland alleen al worden op jaarbasis zo’n 1 miljoen recepten voor antidepressiva uitgegeven.

Objectief beeld
Het onderzoek is heel belangrijk, vindt onderzoeker Eric Ruhe, verbonden aan het Radboud UMC. “Wij hebben veel energie gestopt in het vinden van zowel gepubliceerde als ongepubliceerde gegevens. Eerder werd namelijk aangetoond dat door het weglaten van ongepubliceerde gegevens de werkzaamheid van antidepressiva zo’n dertig procent werd overschat. Nu ook veel ongepubliceerde data zijn gevonden en opgenomen in de meta-analyse is deze vertekening verminderd. Het effect van eventuele vooringenomenheid van de financiers van de studies, de farmaceutische industrie, is daardoor nauwelijks meer van invloed op de resultaten. Het is van belang om een objectief beeld te hebben over de werkzaamheid van antidepressiva, die vaak als ineffectief worden bestempeld. Hopelijk wordt de discussie hierover, die patiënten met een depressie op een negatieve manier raakt, nu beslecht.”

Dat antidepressiva effectiever zijn dan een placebo wil echter niet zeggen dat deze medicijnen ook altijd de beste optie zijn als een patiënt met een depressie zich bij een hulpverlener meldt, zo benadrukt onderzoeker Andrea Cipriani, verbonden aan de universiteit van Oxford. “Medicatie moet altijd worden beschouwd samen met andere opties, zoals psychotherapie, zeker als dit beschikbaar is. Het is belangrijk dat patiënten zich bewust zijn van de potentiële voordelen van antidepressiva en met hun arts overleggen over de voor hen meest geschikte behandeling.”

Bronmateriaal

"Bij acute depressie volwassenen zijn alle antidepressiva effectiever dan placebo" - Radboud UMC

Afbeelding bovenaan dit artikel: stevepb / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd