Deze bizar grote uitgestorven luiaard was – in tegenstelling tot levende verwanten – geen strikte vegetariër

Hij deed zich verrassend genoeg zo nu en dan te goed aan een stukje mals vlees.

De zes hedendaagse luiaardsoorten zijn allemaal relatief kleine, vegetarische en vooral hele luie boombewoners die te vinden zijn in de tropische bossen van Midden- en Zuid-Amerika. Maar lang geleden zwierven er ook bizarre exemplaren – sommige zo groot als een olifant! – door de eeuwenoude landschappen van Alaska naar de zuidpunt van Zuid-Amerika. Mylodon darwinii was er zo’n eentje. En in een nieuwe studie onthullen onderzoekers een bijzonder feitje over deze reusachtige soort.

Mylodon darwinii
Mylodon is een uitgestorven geslacht van grondluiaards. “En hij was gigantisch,” schetst onderzoeker Julia Tejada in gesprek met Scientias.nl. “Hij woog zo’n 2000 kilogram en was drie meter groot. De exemplaren die we in onze studie hebben geanalyseerd, leefden ongeveer 14.000 jaar geleden in Chileens Patagonië. Mylodon had lang haar, een dikke huid en grote, krachtige klauwen. Een interessant kenmerk van Mylodon en andere luiaards van dezelfde familie, is de aanwezigheid van kleine botjes die in hun huid zijn ingebed (osteoderm genoemd) die hen extra bescherming boden.”

Huid en poep van de uitgestorven gigantische grondluiaard Mylodon darwinii. Afbeelding: AMNH/D. Finnin

In de nieuwe studie hebben onderzoekers zich over het dieet van deze bizarre luiaard gebogen. Op basis van gebitskenmerken, de kaken, bewaard gebleven uitwerpselen en het feit dat alle levende luiaard uitsluitend planten eten, wordt verondersteld dat ook de gigantische Mylodon een fervent herbivoor was. Maar wat stond er dan eigenlijk precies op zijn menu?

Studie
Om een compleet beeld te krijgen, besloten de onderzoekers aminozuren (fundamentele, biologische verbindingen die de bouwstenen zijn van eiwitten) te analyseren. In specifieke aminozuren worden bepaalde stikstofisotopen opgesloten. En daaruit kun je weer opmaken wat iemand precies gegeten heeft. Bovendien blijven dergelijke isotopen bewaard in lichaamsweefsels, inclusief haar en vingernagels. Hierdoor kun je dus zelfs nadat een dier al is uitgestorven, uitpluizen wat ‘ie precies op z’n menu had staan. “Het maakt niet uit waar een dier leeft (bos, toendra, woestijn, etc.) of wat het eet (bladeren, grassen, fruit, etc.); als een dier een herbivoor is, zullen hun aminozuren dat verraden,” aldus Tejada. De onderzoekers bestudeerden monsters van zeven levende en uitgestorven soorten luiaards en miereneters (die nauw verwant zijn aan luiaards) en wisten voor elk van hen het dieet te achterhalen.

Geen strikte vegetariër
De onderzoekers komen tot de verrassende ontdekking dat Mylodon – in tegenstelling tot levende verwanten én de andere uitgestorven grondluiaard Nothrotheriops shastensis die in de studie werd bestudeerd – géén strikte vegetariër was. Mylodon was een heuse veelvraat, die naast sappige, groene blaadjes ook best af en toe een stukje vlees lustte. “Dit is heel verrassend,” zegt Tejada. “Luiaard werden tot voor kort beschouwd als louter plantenetende dieren. Maar na de afgelopen jaren luiaards (zowel levende, als fossiele exemplaren) te hebben bestudeerd, ben ik er steeds meer van overtuigd dat we bijna niets weten van de ecologie en fysiologie van deze wezens. We hebben de ecologische veelzijdigheid van luiaards onderschat. En onze resultaten zijn daar het bewijs van.”

“We hebben de ecologische veelzijdigheid van luiaards onderschat”

Amerikaanse marter
De vraag is natuurlijk wat Mylodon dan at; ging hij daadwerkelijk voor zijn hapje op jacht? Of at hij gewoon simpelweg op wat hij tegenkwam? “Mylodon was slechts een opportunistische alleseter, die vlees of ander dierlijk eiwit eet als het beschikbaar is,” zegt Tejada desgevraagd. “Hij was misschien een aaseter, maar zeker geen jager. Onze gegevens (en de reeks anatomische onderzoeken waaraan de luiaard is onderworpen) suggereren dat hij geen roofdier was.” Op welke specifieke soorten de gigantische luiaard het precies had voorzien, kunnen we alleen speculeren, al heeft Tejada wel een idee. Zo vermoedt ze dat het dieet van Mylodon ongeveer vergelijkbaar was met die van de hedendaagse Amerikaanse marter. “Dit is een dier dat planten, zaden en vruchten eet, maar ook af en toe kleine gewervelde dieren,” zegt ze.

Voedselweb
De onderzoekers hebben nu sterk bewijs gevonden dat de al lang bestaande veronderstelling dat alle luiaards uitsluitend herbivoren waren, tegenspreekt. Dat dit nu opgehelderd is, is volgens Tejada heel belangrijk. “Luiaards waren de afgelopen 34 miljoen jaar een belangrijk onderdeel van de Zuid-Amerikaanse ecosystemen,” legt ze uit. “Het begrijpen van de destijdse voedselwebben, stelt ons in staat om ook inzichtelijk te krijgen hoe stabiel ecosystemen zijn en hoe voedingsstoffen worden overgedragen.” Bovendien speculeerden sommige wetenschappers voorafgaand aan dit onderzoek al dat er mogelijk in het oude Amerika te weinig planten beschikbaar waren om alle bestaande herbivoren in voedsel te voorzien. Dit betekent dat sommige planteneters mogelijk toch gedwongen werden ander voedsel te proberen. Hoewel die hypothese nog niet is getest, laat de huidige studie zien dat bepaalde dieren zoals Mylodon blijkbaar wel hun dieet zo af en toe met iets ‘vlezigs’ aanvulden.

Al met al hebben de onderzoekers in hun studie een goede manier gevonden om het dieet van allang vergane dieren te ontraadselen. De onderzoekers hopen dan ook dat andere wetenschappers hun voorbeeld zullen volgen. “De implicaties van onze studie gaan verder dan het aantonen van het dieet van een oude soort,” benadrukt Tejada. “Meer in het algemeen laat de studie zien hoe krachtig de techniek van stabiele isotopen op specifieke aminozuren is. We hopen dan ook dat ons onderzoek anderen zal aanzetten tot het uitvoeren van verscheidende studies naar het dieet van uitgestorven soorten.”

Bronmateriaal

"Extinct Ground Sloth Likely Ate Meat with its Veggies" - American Museum of Natural History

Interview met Julia Tejada

Afbeelding bovenaan dit artikel: Jorge Blanco

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd