Over een schamele 3 miljoen jaar zal WASP-12b door zijn moederster worden verorberd.
Planeten hebben niet altijd het eeuwige leven. Onze aarde zal bijvoorbeeld over vijf miljard jaar door de zon worden geroosterd als deze ster in een rode reus verandert. Het einde van de exoplaneet WASP-12b, een planeet op 600 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Voerman, is echter al dichterbij. Onderzoekers zijn er in een studie achtergekomen dat de WASP-12b nog maar een schamele drie miljoen jaar te leven heeft.
Hete Jupiter
WASP-12b staat bekend als een zogenaamde ‘hete Jupiter’; een gigantische gasachtige planeet zoals onze buur Jupiter, die op een kleine afstand om zijn ster heen draait. WASP-12b voltooit in slechts 26 uur een rondje rond zijn moederster. Ter vergelijking: de aarde heeft daar 365 dagen voor nodig en zelfs Mercurius, de binnenste planeet van ons zonnestelsel, voltooit een rondje in 88 dagen. “Sinds de ontdekking van de eerste hete Jupiter in 1995 hebben we ons afgevraagd hoe lang dergelijke planeten kunnen overleven,” zegt onderzoeker Joshua Winn. “We waren er toen al zeker van dat ze niet het eeuwige leven konden hebben.”
Exoplaneet WASP-12b werd in 2008 ontdekt dankzij de transit-methode, waarbij astronomen het licht van sterren bestuderen in de hoop er getuige van te zijn dat de helderheid van deze sterren periodiek afneemt. Zo’n afname in de helderheid van een ster kan er namelijk op wijzen dat er een planeet rond de ster cirkelt die zo af en toe een deel van het sterlicht tegenhoudt. In 2017 kwamen onderzoekers er vervolgens achter dat de planeet vrijwel geen licht reflecteert. Daarom is hij waarschijnlijk pikzwart en zelfs donkerder dan vers asfalt.
Zwaartekracht
Het probleem is dat terwijl WASP-12b rond zijn ster draait, de twee hemellichamen zwaartekracht op elkaar uitoefenen. Hierdoor worden er ‘getijden’ opgeroepen, zoals de oceaangetijden die door de maan op aarde worden opgewekt. Bovendien zorgen de zwaartekrachtsinteracties ervoor dat de planeet naar de ster toe spiraalt en uiteindelijk wordt vernietigd. “Niemand kon echter tot nu toe voorspellen hoe lang dit zou duren,” zegt Winn. “Dat kan miljoenen, miljarden of zelfs biljoenen jaren in beslag nemen.”
Meten
Sinds de ontdekking van de exoplaneet zijn onderzoekers erachter gekomen dat zijn omloopbaan met 29 milliseconden per jaar verkort. Een observatie die voor het eerst in 2017 werd opgemerkt. Maar meer data waren nodig om hard te kunnen maken dat de planeet inderdaad naar zijn ster toe beweegt. In de afgelopen twee jaar hebben de onderzoekers daarom meer gegevens verzameld van onder andere de Spitzer Space Telescope. “Dankzij deze nieuwe gegevens kunnen we vaststellen dat de planeet inderdaad naar zijn ster toe spiraalt,” zegt onderzoeksleider Samuel Yee. “Dit bevestigt de al lang bestaande theoretische voorspellingen en indirecte gegevens die suggereren dat hete Jupiters uiteindelijk door dit proces worden verorberd.”
De ontdekking zal theoretici helpen de interne werking van sterren en de zwaartekrachtsinteracties tussen planeten en sterren beter te begrijpen. “Het vertelt ons ook meer over de levens van hete Jupiters; een aanwijzing die zou kunnen helpen licht te werpen op de vorming van deze vreemde en onverwachte planeten,” besluit Winn.
