Deze planetoïde stevende op de aarde af en was ook nog eens niet alleen

De ‘potentieel gevaarlijke planetoïde’ blijkt over een maantje te beschikken.

In ons zonnestelsel bevinden zich heel wat rondslingerende ruimtestenen. Veel van deze brokken vormen geen gevaar voor de aarde. Maar af en toe komen we wel een gevaarlijke aardscheerder tegen. De afgelopen jaren hebben onderzoekers heel veel van deze ‘potentieel gevaarlijke planetoïden’ (zie kader) ontdekt. En onlangs kwamen ze er nog eentje op het spoor die nog niet zo lang geleden op onze aarde afstevende.

Meer over Potentieel gevaarlijke planetoïden
Astronomen spreken van een Potentially Hazardous Asteroid als deze (in de toekomst) dicht bij de aarde in de buurt komt en groot genoeg is om op regionale schaal significante schade aan te richten als deze op aarde inslaat. Ondertussen heeft het Minor Planet Center een enorme waslijst met daarop gevaarlijke planetoïden verzameld. Redelijk bekende planetoïden op deze lijst zijn Ryugu (die momenteel ruimtesonde Hayabusa2 op visite heeft) en Bennu (waar momenteel ruimtesonde OSIRIS-REx omheen cirkelt). Inmiddels hebben onderzoekers meer dan 18.000 aardscheerders ontdekt. De grootste exemplaren zijn daarbij natuurlijk het makkelijkst te vinden; naar schatting hebben astronomen reeds zo’n 90% van alle aardscheerders groter dan een kilometer opgespoord. De grote uitdaging is nu echter om ook zoveel mogelijk kleinere (tot een omvang van zo’n 140 meter) planetoïden in kaart te brengen. Daarvoor worden momenteel nieuwe instrumenten gebouwd, zoals de Large Synoptic Survey Telescope, die in 2022 operationeel wordt. En in de toekomst zal – met nieuwe technologieën en technieken – ook de jacht op ruimtestenen kleiner dan 140 meter worden geopend. Naar schatting wachten er in laatstgenoemde categorie nog miljoenen planetoïden op ontdekking.

2020 BX12
Het gaat om een planetoïde die tot 2020 BX12 is gedoopt. Astromen kregen deze ruimtesteen eind januari in het vizier. Na een grondige analyse blijkt 2020 BX12 een rond object te zijn met een diameter van ten minste 165 meter dat zich met een haastige 90.000 kilometer per uur voortbeweegt. De baan van de planetoïde suggereerde dat deze mogelijk dichter bij de aarde in de buurt kon komen dan de maan. Maar uiteindelijk scheerde 2020 BX12 langs op een afstand van zo’n 4,3 miljoen kilometer, waardoor deze scheervlucht gelukkig geen enkel gevaar voor de aarde vormde.

Beelden van de binaire planetoïde 2020 BX12. Afbeelding: Planetary Radar Science Group

Maantje
Terwijl 2020 BX12 ons de rug weer toekeerde, hielden onderzoekers hun telescopen op de planetoïde gericht. En daarbij kwamen ze tot een opvallende ontdekking. 2020 BX12 blijkt namelijk over een heus maantje te beschikken. Dit maantje is zo’n 70 meter groot en draait eens in de 49 uur rond 2020 BX12. De afstand tussen de twee is ongeveer 360 meter.

Zeldzaam
Hoewel bekend is dat planetoïden soms maantjes hebben, komt het niet vaak voor dat we deze ook daadwerkelijk aantreffen. Tot op heden weten we van ongeveer 60 aardscheerders dat ze maantjes bezitten. Een aantal jaren terug kwamen astromen bovendien een aardscheerder tegen die zelfs twee manen herbergt. Een zeldzame vondst, want deze planetoïde die tot Florence is gedoopt, was pas de derde aardscheerder waarvan we weten dat deze twee manen heeft.

2020 BX12 zal zeker niet de laatste aardscheerder zijn waar we van zullen horen. Tegenwoordig jagen onderzoekers namelijk actief op potentieel gevaarlijke planetoïden. Het doel is om uiteindelijk alle planetoïden die zich in de buurt van de aarde kunnen begeven, in kaart te brengen. Zo moet voorkomen worden dat we verrast worden door een planetoïde die op korte termijn een groot gevaar voor de aarde vormt. Onderzoekers hebben namelijk meerdere ideeën over hoe een planetoïde die op ramkoers ligt met de aarde kan worden afgewend, maar al deze ideeën vereisen behoorlijk wat tijd en dus een tijdige detectie van de gevaarlijke planetoïde. Voor nu is er in ieder geval nog geen reden om wakker te liggen van planetoïde-inslagen. Want geen enkele planetoïde die we nu kennen, vormt de komende eeuw een gevaar voor de aarde.

Bronmateriaal

"Discovery Announcement of Binary System 2020 BX12" - Planetary Radar Science Group

Afbeelding bovenaan dit artikel: Alexander Antropov via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd