Diabetes Fonds start campagne tegen suiker, maar is dat wel nodig?

Het Diabetes Fonds start deze maand met een campagne tegen suiker. Toch eten Nederlanders steeds minder suiker, terwijl het aantal met mensen met overgewicht fors toeneemt. Richt het fonds de pijlen wel op de juiste dader?

Terwijl jij een lekker koekje eet, stoot een collega je aan. “Je weet dat er veel toegevoegde suikers in dat koekje zitten, hè”, zegt ze met een grote glimlach, terwijl ze een groene shake uit haar tas pakt. “Je moet een beetje denken aan je buikje.” Met tegenzin eet je het koekje op, maar ondertussen vraag jij je af: heeft ze misschien gelijk?

Nederlanders zijn paranoia als het gaat om eten. Vraag jouw buurman of kennis eens wat zijn mening is over aspartaam en hij vertelt een verhaal waar minimaal één keer het woord ‘kanker’ in terugkomt. Onzin natuurlijk, aspartaam is een onschuldig eiwit. Suiker is iets minder onschuldig, maar zijn huidige positie als zwarte schaap van de voedselfamilie is onterecht.

“Wij onderschrijven de noodzaak om overgewicht en diabetes in Nederland terug te dringen,” vindt het Kenniscentrum suiker & voeding. “Daar hoort een verminderde calorie-inname, waaronder die uit suikers, bij. We zien echter dat er veel verwarring over suiker bestaat.”

Media als Nu.nl en RTL Nieuws slikken de onwaarheden van het Diabetes Fonds als zoete koek. Zo staat in een nieuwsbericht op RTL Nieuws dat één op de drie Nederlanders te maken krijgt met diabetes type 2 als gevolg van een verhoogd suikergebruik. Dit is een leugen.
Media als Nu.nl en RTL Nieuws slikken de onwaarheden van het Diabetes Fonds als zoete koek. Zo staat in een nieuwsbericht op RTL Nieuws dat één op de drie Nederlanders te maken krijgt met diabetes type 2 als gevolg van een verhoogd suikergebruik. Dit is een leugen.

Minder suiker, meer overgewicht
De resultaten van onderzoek spreken voor zich. Zo eten we gemiddeld 122 gram suikers per dag (2007-2010), terwijl dat in 1987 nog 128 gram suikers per dag waren. Het gaat om alle suikers, dus de van nature aanwezige en de toegevoegde suikers. Toch is het aantal mensen met overgewicht fors gestegen. In 1981 was 33% van de Nederlanders te zwaar, in 2015 was dit 50%. Kortom: suiker is niet de enige boosdoener.

Lichaam ziet geen verschil tussen suikers
Veel producten bevatten van nature suikers. Denk aan groente, fruit, honing en melk. Deze suikers zijn exact hetzelfde als toegevoegde suikers, zoals die in gebak en in koekjes. Zo wordt kristalsuiker gewonnen uit suikerbieten. Het lichaam behandelt toegevoegde suikers hetzelfde als van nature aanwezig suikers.

Het is goed om kinderen niet bloot te stellen aan de obesogene omgeving.
Te veel suiker is uiteraard niet gezond. Het is goed om kinderen niet bloot te stellen aan de obesogene omgeving, zoals de snoepafdeling in de winkel.

Suikerverslaving? Onzin!
Ondanks dat het Diabetes Fonds vandaag ‘s werelds eerste suiker afkickkliniek heeft geopend, kunnen mensen niet verslaafd raken aan suiker als zij dit met mate consumeren. Dat blijkt uit een consensusrapport van NeuroFast, waar dertien universiteiten aan meewerkten. Het is mogelijk om verslaafd te zijn aan eten, maar dit geldt dan niet specifiek voor chocolade of suiker.

Andere misvattingen
Minder suiker betekent niet minder calorieën. Vetten bevatten meer kilocalorieën (gemiddeld 9 per gram) dan suiker. Een suikervrije muslireep is misschien wel dikmakender dan een reep met suiker. Daarnaast is suiker geen risicofactor voor het ontwikkelen van diabetes, al is het wel een advies van de Gezondheidsraad om zo min mogelijk suikerhoudende dranken te drinken. Ook is suiker geen specifieke risicofactor voor hart- en vaatziekten of leververvetting.

Bijzondere campagne
Het is merkwaardig dat het Diabetes Fonds een anti-suikercampagne voert. “Ik betreur het dat het Diabetes Fonds zich enkel richt op suiker in de voeding”, reageert directeur Janine Verheesen van het Kenniscentrum suiker & voeding. Zij is tevens voedingswetenschapper. “Ten aanzien van de preventie van diabetes gaat het om het voorkomen van overgewicht. Daarbij is het van belang om niet meer calorieën in te nemen dat je verbruikt, daarbij maakt het niet uit waar de calorieën vandaan komen. Nu wordt de suggestie gewekt dat de inname van suiker specifiek een risicofactor is voor het krijgen van diabetes. Dit is niet correct, en dit is ook de wetenschappelijke consensus. Ook wij vinden dat als mensen overgewicht hebben, ze minder calorieën moeten innemen, en dus ook minder suiker.”

“Daarnaast vind ik het kwalijk dat het Diabetes Fonds gebruik blijft maken van de onjuiste getallen met betrekking tot de inname van suikers. Het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie is om maximaal 10 procent van onze energie (50 gram bij 2000 kcal) uit vrije suikers te halen. De gemiddelde inname in Nederland ligt op veertien procent van onze energie (81 gram, mediaan 74 gram). En niet – zoals het Diabetes Fonds beweert – op 150 gram per dag.”

Verslaafd aan suiker
“Nederland is onbewust verslaafd aan suiker,” reageert Tatiana Pijnenburg van het Diabetes Fonds. “80% van de Nederlanders krijgen zonder ze het weten teveel suiker binnen, ruim 1,5 tot 2 keer teveel. Suiker zit in veel producten verstopt en we worden continu verleid tot ongezonde keuzes met veel suiker.”

“We leggen in deze campagne de nadruk op suikers omdat er een duidelijke relatie is tussen suikers in dranken en het ontstaan van diabetes type 2”, vervolgt Pijnenburg. “330 ml (frisdrank/vruchtensap/limonade) per dag verhoogt de kans op diabetes type 2 met 20%. Dit staat in het rapport ter onderbouwing van de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad. Daarnaast is suiker/zoet een verleider. We worden overal verleid tot het eten van zoete lekkernijen, waardoor we makkelijk te veel energie binnen krijgen, wat tot overgewicht leidt. En dit is een belangrijke veroorzaker van diabetes type 2. ”

Feiten blijven communiceren
Gaat het ons ooit lukken om te schermen met wetenschappelijk onderbouwde argumenten in plaats van met onderbuikgevoelens wat voeding betreft? Misschien. “Het enige wat naar mijn idee kan werken, is om de juiste feiten te blijven communiceren,” zegt Verheesen tegen Scientias.nl. “In het verleden hebben de vet-hype gehad, die is inmiddels ook weer gaan liggen.”

Bronmateriaal

De bronvermeldingen naar papers zijn opgenomen in het artikel.

Interview met directeur Janine Verheesen van het Kenniscentrum suiker & voeding

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd