Diagnose weerlegd: Mona Lisa had helemaal geen schildklieraandoening

De vergeling ligt gewoon aan de ouderdom van het kunstwerk.

Het wereldberoemde schilderij Mona Lisa op het doek gezet door Leonardo Da Vinci houdt al eeuwenlang toeschouwers in zijn greep. Ook wetenschappers en artsen lijken maar geen afstand te kunnen nemen van het befaamde schilderij. Zo proberen ze bijvoorbeeld de gezondheid van Lisa Gherardini te duiden, door haar vale huid, de dikte van haar nek en haar raadselachtige glimlach te bestuderen. En uit de meest recente studie bleek dat er wel degelijk wat met Lisa mis was. Zo zou ze lijden aan hypothyreoïdie; een schildklieraandoening. Maar arts en fervent kunstliefhebber Michael Yafi veegt dat idee nu hardvochtig van tafel.

De Mona Lisa. Zouden de verdikking in haar nek, zwelling op haar rechterhand, afwezigheid van wenkbrauwen, gelige huid en de raadselachtige glimlach te maken hebben met gezondheidsproblemen? Afbeelding: WikiImages / Pixabay

Hypothyreoïdie
De cardioloog in kwestie die Lisa destijds met de onprettige aandoening diagnosticeerde, deed dit niet geheel ongegrond. Zo noemt hij dat symptomen als de gele huid en het gebrek aan wenkbrauwen zijn theorie ondersteunen. De mysterieuze glimlacht zou daarnaast te maken hebben met een spierzwakte. “Niet zo snel,” zegt Yafi. “Ik voel me persoonlijk verantwoordelijk om de ‘Mona Lisa’, en de fascinerende dame die het schilderij portretteert, te verdedigen.”

Medisch advies
De onderzoeker besloot de Mona Lisa opnieuw van een medisch advies te voorzien. “Ik kan het publiek niet laten denken dat Lisa hypothyreoïdie had, terwijl haar schildklier mijns inziens gewoon normaal was,” zegt Yafi. In het paper legt Yafi uit dat de genoemde schildklierziekte inderdaad veelvoorkomend is in de kunstgeschiedenis, maar dat het schilderij van de Mona Lisa niet overeenkomt met de talloze andere portretten waar mensen met de ziekte op staan afgebeeld.

Weerlegging
Lisa Gherardini leedt volgens Yafi niet aan hypothyreoïdie. En daarvoor geeft hij een aantal argumenten. Ten eerste schilderde Da Vinci wel vaker vrouwen zonder wenkbrauwen. Dit is volgens Yafi dan ook geen overtuigend argument voor een eventuele schildklieraandoening. Bovendien zegt hij dat vergeling van de huid bij hypothyreoïdie pas na lange tijd optreedt. En doorgaans zou het hebben van een langdurige hypothyreoïdie de vruchtbaarheid aantasten. Maar Gherardini zette in totaal vijf kinderen op de wereld, waarvan één slechts een paar maanden voordat ze zich op Da Vinci’s doek liet vereeuwigen.

De vergeling kan simpelweg worden toeschreven aan de ouderdom van het beroemde kunstwerk. Ook niet geheel onbelangrijk is dat het schilderij bijna drie jaar lang gestolen is geweest en ergens verborgen werd gehouden. Bovendien heeft iemand het ook een keer in een baldadige bui met zuur vernield. Dit zou allemaal aan de verkleuring van het kunstwerk hebben bijgedragen. Wat betreft de geheimzinnige glimlach zegt Yafi het volgende: “de spierzwakte die zich bij hypothyreoïdie voordoet manifesteert zich voornamelijk in spieren rond de middel. Het is meestal ernstig, wat betekent dat Gherardini moeite zou moeten hebben gehad om met een rechte rug te poseren.” Bovendien beargumenteert de onderzoeker dat er wel meer mensen zijn die scheef glimlachen. “Het betekent niet noodzakelijkerwijs dat ze aan hypothyreoïde lijden.”

Bronmateriaal

"Pediatric endocrinologist gives iconic “Mona Lisa” a second medical opinion" - University of Texas Health Science Center at Houston

Afbeelding bovenaan dit artikel: WikiImages / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd