De manier waarop een dialect klinkt, heeft mogelijk te maken met de geografie van het landschap waar het wordt gesproken. Zo blijken talen in regio’s hoog boven het zeeniveau meer uitstotende medeklinkers te hebben dan talen die gesproken worden in lagergelegen gebieden.
Uitstotende medeklinkers zijn waarschijnlijk makkelijker te produceren in een hoge regio. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat deze geluiden in zo’n hoog en droog gebied vochtverlies vanuit de mond minimaliseren. Het onderzoek, dat gepubliceerd is in het tijdschrift PLOS ONE, onderzocht meer dan 550 talen wereldwijd.
Controversieel
Voorheen waren taalkundigen van mening dat geografie geen rol speelt in het vormen van talen en dialecten. Eerder vonden een aantal andere studies dat talen in warme landen mogelijk meer klinkers zouden gebruiken dan in koude landen maar deze resultaten zijn volgens de onderzoekers controversieel. Het team wilde er dan ook achter komen of geografie echt geen rol speelt in de talenkunde. Zij kozen ervoor om te onderzoeken of hoogte niet iets te maken had met hoe bepaalde woorden klinken. Voornamelijk uitstotende medeklinkers hadden hun interesse. Deze worden ook wel ejectieven genoemd; stemloze medeklinkers die worden gevormd door de gelijktijdige sluiting en opening van de mondholte en de glottis. Ejectieven komen in ongeveer 20 procent van alle talen in de wereld voor. De onderzoekers suggereerden dat deze soort medeklinkers makkelijker te produceren zijn in gebieden hoog boven het zeeniveau, aangezien de luchtdruk daar lager is.
Onderzoek
Om hun hypothese te testen analyseerde het team 567 talen wereldwijd. Vervolgens vergeleken zij de data van de hoogten van de gebieden waar de talen werden gesproken. Talen die ejectieven bevatte, werden voornamelijk in of vlakbij vijf á zes van de dichtstbevolkte gebieden in de wereld gevonden. Dit zijn onder andere Noord- en Zuid-Amerika, Zuid-Afrika en Eurazië. Een uitzondering was wel het Himalaya-gebied. Daar werden totaal geen ejectieven gevonden.
Volgens het team is er meer onderzoek nodig om te bepalen waarom ejectieven meer in hoog gelegen gebieden worden gesproken.
