Dichtstbijzijnde ster herbergt mogelijk nóg een planeet

Nieuwe metingen suggereren dat rond Proxima Centauri meer te ontdekken valt. Zou Proxima b dan een broertje hebben?

Met die suggestie komt ESO op de proppen. De Europese Zuidelijke Sterrenwacht heeft een grafiek vrijgegeven waarin de recentste gegevens van haar exoplanetenjager HARPS (zie kader) zijn weergegeven. De gegevens bevestigen het bestaan van Proxima b, maar hinten er volgens ESO tevens voorzichtig op dat rond Proxima Centauri – de ster die het dichtst bij ons staat – nog meer te ontdekken valt.

HARPS
HARPS staat voor High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher. Het instrument spoort exoplaneten op door de bewegingen van een ster te volgen. Planeten trekken namelijk aan hun moederster, waardoor deze iets gaat wiebelen. Terugkerende schommelingen in de bewegingen van een ster kunnen dan ook wijzen op de aanwezigheid van een planeet.

De grafieken
Hieronder zie je de grafieken die ESO heeft vrijgegeven. Wat zie je hier precies? De grafiek links bovenaan is gemaakt op basis van gegevens die HARPS in 2016 heeft verzameld. In de gegevens duikt het signaal van Proxima b op: de planeet die vorig jaar rond Proxima Centauri werd ontdekt. Heel concreet zie je in de grafiek hoe deze planeet ervoor zorgt dat de moederster naar de aarde toe en ervandaan beweegt. De gebogen lijn geeft het ‘wiebelgedrag’ weer, aldus ESO.

Afbeelding: ESO / G. Anglada-Escudé.

Nieuwe data
Maar nu de grafiek rechtsboven, gemaakt op basis van gegevens die HARPS in 2017 heeft verzameld. Ook in deze grafiek duikt het signaal van Proxima b op. Maar bevat “ook aanvullende gegevenspatronen – hier te zien als een neerwaartse trend van gegevenspunten in zowel 2016 als 2017 – valt er dus nog meer te ontdekken?” schrijft ESO bij de grafiek.

Periodogram
Met behulp van wiskundige technieken zoeken astronomen in de door HARPS aangeleverde data naar patronen die wijzen op de aanwezigheid van een planeet. Een voorbeeld van zo’n techniek is een periodogram, die in de gegevens op zoek gaat naar steeds terugkerende signalen. “De grafiek onderaan toont de periodogram voor de nieuwe gegevens: het eerste signaal (witte lijn) komt overeen met Proxima b. De patronen die te zien zijn in de bovenste grafieken brengen een tweede reeks mogelijke perioden van ongeveer 200 dagen (rode lijn) tevoorschijn.”

Wat het te betekenen heeft? Daar laat ESO zich nog niet over uit. De sterrenwacht stelt echter wel dat rond Proxima Centauri nog meer te ontdekken valt. Men blijft de ster nog tot het eind van deze maand bestuderen. En wie weet volgt er kort daarna nog een spannend persbericht…

Bronmateriaal

"DIY-wetenschap -- verbergt Proxima c zich op deze grafiek?" - ESO

Afbeelding bovenaan dit artikel: ESO / M. Kornmesser

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd