Nieuw onderzoek toont aan dat de temperatuur van de diepe, koude delen van de oceaan sinds 2005 niet meetbaar is gestegen. En dus blijft onduidelijk waarom de opwarming van de aarde de laatste jaren zo traag verloopt.
Gedurende de twintigste eeuw verzamelden broeikasgassen zich in de atmosfeer en tegelijkertijd steeg de temperatuur op aarde. Ook in de 21e eeuw bleven we broeikasgassen uitstoten, maar de gemiddelde wereldwijde oppervlaktetemperatuur gaat niet langer gelijk op met de broeikasgassen die we uitstoten: de opwarming gaat minder snel dan we op basis van onze uitstoot zouden verwachten. Men spreekt soms dan ook wel eens van een ‘gepauzeerde opwarming’.
Waar is de warmte gebleven?
Eigenlijk is die term heel misleidend. De opwarming is namelijk niet gepauzeerd. We stoten nog steeds broeikasgassen uit en die broeikasgassen zorgen er onomstotelijk voor dat de aarde opwarmt. De grote vraag is echter: waarom zien we dat in de gemiddelde oppervlaktetemperatuur wereldwijd niet terug? Waar blijft de warmte? De temperatuur van het bovenste deel van de oceanen (tot 2000 meter) stijgt nog steeds, maar niet snel genoeg om te kunnen stellen dat daar de missende warmte blijft. Vandaar dat onderzoekers een andere hypothese ontwikkelden: ze vermoedden dat de warmte in het diepere deel van de oceanen (meer dan 2000 meter) verdween.
Satellieten
Wetenschappers hebben die hypothese nu getoetst door gebruik te maken van satellietobservaties en directe metingen van de temperatuur van oceanen. “De combinatie van satellietgegevens en directe temperatuurmetingen geven ons een beeld van welk deel van de zeespiegelstijging te wijten is aan opwarming van de diepe oceanen,” legt onderzoeker William Llovel uit. Wanneer de oceanen opwarmen, zetten ze uit en stijgt de zeespiegel.
Terug naar de centrale vraag: verdwijnt de missende warmte in de diepere delen van de oceanen? Waarschijnlijk niet. In de periode tussen 2005 en 2013 steeg de temperatuur van oceanen op grote diepte niet. De onderzoekers benadrukken dat dat niet betekent dat de aarde niet langer opwarmt. Ze wijzen er onder meer op dat het bovenste deel van de oceanen in diezelfde periode wel is opgewarmd. “De zeespiegel stijgt nog steeds,” stelt onderzoeker Josh Willis. Al met al blijft het een mysterie waar de warmte die we niet terug zien in de oppervlaktetemperaturen is gebleven.