De eruptie vond zo’n 4500 meter onder het zee-oppervlak plaats.
Onderzoekers ontdekten de vulkaanuitbarsting dicht in de buurt van de Marianentrog in de westelijke Stille Oceaan. En de uitbarsting schrijft geschiedenis: zo vond de eruptie op een recorddiepte van 4,5 kilometer plaats. Ter vergelijking: dat is dieper onder het zee-oppervlak dan Mount Rainier boven zeeniveau uitkomt.
Onopgemerkt
Dat de eruptie opgemerkt is, is eigenlijk best bijzonder. “We weten dat het grootste deel van de vulkanische activiteit in de wereld plaatsvindt in de oceaan, maar het meeste gaat onopgemerkt voorbij,” zegt marine-geoloog en hoofdauteur van de studie Bill Chadwick. Dat komt omdat onderzeese aardbevingen vaak klein zijn en de instrumenten die ze kunnen detecteren ver weg op het land liggen. Daarnaast vinden de onderzeese erupties vaak diep onder water plaats en laten ze vaak geen aanwijzingen achter. “Dat maakt het erg lastig om onderzeese uitbarstingen op te sporen,” zegt Chadwick. Maar daar komt langzaam maar zeker verandering in. Met behulp van verbeterde technologie en onderzoeksmethoden, zijn wetenschappers er de laatste dertig jaar in geslaagd om zo’n veertig onderzeese erupties te detecteren. Vóór 1990 waren dat er nul.
Lavastroom
In 2015 stuurde een team van onderzoekers duikboten met aan boord camera’s de diepte in. Het doel was om verborgen hydrothermale bronnen te vinden. Maar daarvoor in de plaats ontdekten de onderzoekers een spectaculair glasachtige lavastroom op de zeebodem. De lavastroom bleek nog steeds warm, en daarmee erg jong te zijn. De lavastroom strekte zich uit over een gebied van zeven kilometer en varieerde in dikte tussen de 40 en 135 meter.
Expeditie
Een jaar later vond er een tweede expeditie plaats. Met behulp van op afstand bedienbare duikboten namen de onderzoekers de plek van de eruptie wederom onder de loep. Garnalen en kreeften hadden ondertussen hun intrek genomen. “Na een uitbarsting is het normaal dat er voor een tijdje hitte wordt afgegeven,” zegt Chadwick. “Organismen vestigen zich vervolgens op de plek waardoor er een nieuw ecosysteem ontstaat.” Over tijd koelt het steeds verder af en verhuizen de zeedieren weer naar een volgende plek. Echter duidt de afkoelsnelheid van de lava, evenals de hoeveelheid zeedieren erop dat de uitbarsting pas enkele maanden voor de ontdekking in het voorgaande jaar had plaatsgevonden.
Volgens de onderzoekers is de ontdekking van de onderzeese vulkaanuitbarsting voor verschillende redenen belangrijk. “Onderzeese vulkanen kunnen meer vertellen over de werking van terrestrische vulkanen,” legt Chadwick uit. “Ook kunnen ze ons vertellen wat voor impact ze hebben op de oceaan zelf en hoe ze lokale ecosystemen beïnvloeden. Het is daarom een mooie kans om meer te leren, als we ze tenminste kunnen vinden.”
