Dier met de meeste poten geeft zijn geheimen prijs

De miljoenpoot Illacme plenipes heeft tot maar liefst 750 poten en gaat daarmee de boeken in als het dier met de meeste poten. Wetenschappers hebben het bijzondere dier nu onder de loep genomen en ontdekten dat de anatomie ervan bijzonder complex is.

Hoewel de term miljoenpoot anders doet vermoeden, is er geen enkele miljoenpoot met echt één miljoen poten. Illacme plenipes komt het meest in de buurt. Vrouwtjes kunnen tot wel 750 pootjes hebben, mannetjes moeten het met tot zo’n 562 poten doen. I. plenipes werd in 1926 voor het eerst waargenomen. Daarna bleef het stil rondom de miljoenpoot. Tot onderzoeker Paul Marek het dier in 2005 herontdekte.

Het dagelijks leven
Nu heeft Marek de miljoenpoot eens grondig onder de loep genomen om te achterhalen hoe het leven van een dier met meer dan 500 pootjes eruit ziet. En het dier blijkt verrassend complex te zijn, zo schrijven de onderzoekers in het blad Zookeys.

De miljoenpoot. Foto: ZooKeys 241: 77–112, doi: 10.3897/zookeys.241.3831.
Haren
Zo hebben de meeste miljoenpoten een vrij glad lichaam. Maar I. plenipes niet. Het dier heeft heel wat uitstulpingen, waaronder lichaamsharen die zijde produceren en een soort stekeltjes. Waar de uitstulpingen precies voor dienen, is niet duidelijk. Mogelijk is het een soort verdedigingsmechanisme. Ook bevindt zich op de kop een relatief flinke antenne die het dier gebruikt om een beeld te krijgen van zijn omgeving. Ogen heeft de miljoenpoot namelijk niet.

De pootjes
De vele pootjes van de miljoenpoot helpen het dier waarschijnlijk om zich in de grond te kunnen boren. En mogelijk hoeft de miljoenpoot het niet met die 500 tot 750 pootjes te doen; wellicht gebruikt het dier de zijde om zich onder de grond aan dingen vast te houden. In dat geval vormt de zijde eigenlijk extra pootjes.

Dieet
De onderzoekers bestudeerden bovendien de mond van de miljoenpoot. En ook die is weer anders dan die van andere miljoenpoten. Waar soortgenoten kunnen kauwen, is de mond van I. plenipes heel primitief. Het lijkt erop dat hij delen van planten of schimmels enkel kan doorboren en vervolgens leeg kan zuigen.

De bijzondere miljoenpoot baart de onderzoekers ook zorgen. Het gebied waarin de miljoenpoot voorkomt, is zeer beperkt. Ook wijst alles erop dat de populaties miljoenpoten maar klein zijn. Als het beperkte gebied waarin de miljoenpoot voorkomt (een gebied ter grootte van zo’n 4,5 vierkante kilometer in Californië), dreigt te veranderen (bijvoorbeeld door hogere temperaturen of inmenging van de mens) ziet het er slecht uit voor de miljoenpoot. Een goede reden om dit gebied extra goed te beschermen. “De weinig locaties waar Illacme plenipes voorkomt, zijn unieke opslagplaatsen van dit evolutionaire reliek en mogelijk andere oude soorten die nog niet ontdekt zijn,” zo schrijven de onderzoekers.

Bronmateriaal

"The leggiest animal on Earth lives in the outskirts of Silicon Valley" - Pensoft.net
De foto bovenaan dit artikel is afkomstig uit ZooKeys 241: 77–112, doi: 10.3897/zookeys.241.3831.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd