Doemdagklok onthult: we staan er net zo slecht voor als op het hoogtepunt van de Koude Oorlog

Het is twee voor twaalf.

En dat betekent dat de klok weer een halve minuut vooruit is gezet. Vorig jaar januari stond deze namelijk nog op 2,5 minuut voor 12. De nieuwe tijd maakt pijnlijk duidelijk dat de mensheid het de afgelopen periode wel erg bont heeft gemaakt; de laatste keer dat de wijzers van de klok zo dicht bij twaalf uur stonden, was in 1953, op het hoogtepunt van de Koude Oorlog.

Wat is de doemdagklok?
Het is een symbolische klok die aangeeft hoe de mensheid ervoor staat. Twaalf uur staat hierbij symbool voor een wereldwijde catastrofe oftewel het einde van de wereld (zoals wij die kennen). Sinds 1947 zetten wetenschappers de klok regelmatig ‘gelijk’. In 1991 stond de klok nog op 17 voor 12. Maar in 2012 was het al 5 minuten voor 12. In de jaren die volgden, kroop de grote wijzer steeds dichter naar de 12 toe: in 2016 was het 3 voor 12, in 2017 2,5 voor 12 en nu dus 2 voor 12.

Dat de grote wijzer dit jaar opnieuw dichter naar de 12 toe kruipt, heeft verschillende oorzaken. Zo maakte het nucleaire programma van Noord-Korea dit jaar grote sprongen. Het leidde tot toenemende spanningen tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten. Een kernoorlog – hetzij doordat er bewust op een knop wordt gedrukt of doordat iemand een keer een foutje maakt – lijkt niet langer ondenkbaar. Maar niet alleen de ontwikkelingen in Noord-Korea zijn reden tot zorg. Ook in Rusland, de VS, Pakistan en India blijft men aan het kernwapenarsenaal knutselen.

Klimaat
Daarnaast blijven er grote zorgen over het veranderende klimaat. Er moeten duidelijk maatregelen worden genomen om te voorkomen dat de opwarming uit de hand loopt. Maar het blijkt nog niet zo eenvoudig om daar op internationaal niveau keiharde afspraken over te maken. Er ligt een klimaatakkoord, maar dat moet nog handen en voeten krijgen. En voordat overheden het daar over eens konden worden, maakte de VS – onder de bezielende leiding van klimaatscepticus Trump – bekend eruit te willen stappen.

Nepnieuws
Wat de wetenschappers die de doemdagklok met volle overtuiging op 2 voor 12 hebben gezet, ook zorgen baart, is het feit dat er in toenemende mate misbruik wordt gemaakt van informatietechnologie. De verspreiding van nepnieuws kan de publieke opinie en zelfs verkiezingen beïnvloeden. Daarmee vormt het – samen met de activiteiten van hackers – een bedreiging voor de democratie. En daar wordt op dit moment te weinig tegen ondernomen. Ook de killer robots zitten de onderzoekers niet lekker.

“Het is een gevaarlijke tijd, maar we hebben het gevaar zelf gecreëerd,” zo schrijven de onderzoekers. “De mensheid heeft de gereedschappen voor een apocalyps zelf uitgevonden, dus kan het ook methoden uitvinden om ze te controleren en uit te schakelen.” De onderzoekers hebben daar ook wel concrete ideeën over. Zo adviseren ze Trump om zich van provocatieve kreten in de richting van Noord-Korea te onthouden en te bedenken dat hij de reactie van Noord-Korea onmogelijk kan voorspellen. Ook zouden beide landen met elkaar in gesprek moeten gaan. Landen wereldwijd zouden hun huidige inspanningen die gericht zijn op het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen moeten verdubbelen. Daarnaast zouden zij – bij voorkeur in nauwe samenwerking met elkaar – instituten op moeten richten die nieuwe technologieën verkennen en misbruik ervan aanpakken. “De waarschuwing (…) die we nu afgeven, is duidelijk, het gevaar is duidelijk en dreigend. De mogelijkheid om het gevaar te beperken, is net zo duidelijk.”

Bronmateriaal

"" -

Afbeelding bovenaan dit artikel: Federal Emergency Management Agency (via Wikimedia)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd