Doktersconsultatie op afstand: waarom niet?

Teleconsultatie: in geïsoleerde gebieden is het een ideale oplossing, maar is het ook wat voor Nederland? Industrieel ontwerper Priscilla Esser zocht het uit en concludeert dat het technisch gezien ook zeker in Nederland mogelijk is. Een experiment toont aan dat patiënten het over het algemeen geen nadeel vinden om hun huisartsbezoek op afstand af te handelen

Teleconsultaties hebben zeker voordelen. Zo hoeven patiënten de reis naar de huisarts niet meer te maken en dat scheelt tijd en geld. De zorgsector heeft er ook baat bij: zo kan de bereikbaarheid erdoor verbeteren en kunnen de kosten lager worden. Nadelen zijn er echter ook. Zo is het contact tussen patiënt en arts minder persoonlijk.

Virtuele polikliniek
Om te kijken hoe patiënten en artsen teleconsultatie beleven en welke technische hindernissen er moeten worden overwonnen, zette Esser een experiment op. Ze creëerde op Ameland een virtuele polikliniek. Deze kliniek was vooral bedoeld voor patiënten die op Ameland bij de huisarts belandden en doorverwezen werden naar een specialist op het vasteland. Via het teleconsultatiesysteem konden de patiënten en artsen direct contact leggen met deze specialist. Het systeem kon ook worden gebruikt voor controleconsulten.

Positief
De ervaringen met het systeem waren voornamelijk positief, zo concludeert Esser. Ze benadrukt daarbij dat ze vooral als ontwerper naar het experiment en de uitkomsten heeft gekeken. “Als ontwerper heb je invloed op het systeem. Je mag verwachten dat een ontwerpersaanpak bij het ontwikkelen van teleconsultatie-systemen een positief effect heeft op de acceptatie ervan. Dit kan bijvoorbeeld zitten in het bepalen van het camerastandpunt of het toevoegen van een extra zijaanzicht. Sommige patiënten vinden het vervelend dat de dokter hen geen briefje met een recept kan geven. Daar zou je technisch gemakkelijk wat aan kunnen doen.”

Factoren
Esser concludeert dat er verschillende factoren zijn die een rol kunnen spelen bij het accepteren van teleconsultaties. “Belangrijk is dat het heel erg verschilt per patiënt. Sommigen vinden bijvoorbeeld het gemis aan direct contact met de arts jammer; anderen vinden een beetje ‘afstand’ juist wel fijn. De aard van de aandoening kan hierbij ook nog verschil maken. Bij psychische aandoeningen is ‘afstand’ misschien wel een voordeel.”

Al met al is er wel toekomst voor teleconsultatie in Nederland, meent Esser. Technisch gezien is het mogelijk en patiënten kunnen overduidelijk baat hebben bij deze aanpak. “Toch is dit niet voldoende om teleconsultatie geaccepteerd te krijgen. Er moeten ook voordelen voor de artsen in het systeem zitten, niet alleen voor de patiënten. Bovendien moeten de vergoedingen voor de artsen goed geregeld zijn.”

Bovenstaande foto is gemaakt door Fokke Wester.