Het onderschrijft het idee dat de planeet vandaag de dag kurkdroog is.
Het zijn misschien wel de meest omstreden fenomenen op Mars: de recurring slope lineae (kortweg RSL). Het zijn donkere strepen op hellingen (zoals kraterwanden) die alleen in warmere seizoenen op de rode planeet te zien zijn. De strepen zijn doorgaans minder dan vijf meter breed en verdwijnen weer als het kouder wordt op Mars.
Stromend water?
Hamvraag is natuurlijk: waardoor ontstaan deze donkere strepen? Een paar jaar geleden concludeerden onderzoekers nog dat ze het resultaat waren van zout stromend water. Het was wereldnieuws. Want vloeibaar water is één van de belangrijke ingrediënten voor leven zoals wij dat kennen en opeens leek de rode planeet er over te beschikken!
Droog zand
Maar een nieuw onderzoek veegt dat hele verhaal en de bijbehorende hoge verwachtingen nu van tafel. De donkere strepen zijn niet het resultaat van stromend water, maar ontstaan doordat droog zand naar beneden glijdt. “Dit nieuwe begrip van de RSL onderschrijft ander bewijs dat laat zien dat Mars vandaag de dag heel droog is,” aldus onderzoeker Colin Dundas.
Hellingen
Dundas en collega’s trekken die conclusie nadat ze de hellingen waarop de RSL voorkomen, nog eens bestudeerden. Ze bogen zich over 151 donkere strepen op tien verschillende plekken. En ontdekten dat de RSL alleen te vinden zijn op hellingen die steiler zijn dan 27 graden. Bovendien bleek elke donkere streep te eindigen op een helling die net zo steil was als de droge zandduintjes op Mars. Dat is opvallend: vloeibaar water zou namelijk ook op het moment dat een helling wat minder steil wordt nog verder naar beneden glijden. “De RSL stromen niet verder als de hellingen minder steil worden en de lengte ervan hangt nauw samen met de dynamische storthoek (zie kader, red.),” vertelt onderzoeker Alfred McEwen. “Dat kan geen toeval zijn.”
Is het hele raadsel van de RSL daarmee opgelost? Zeker niet. Want nog altijd is onduidelijk hoe de donkere strepen ontstaan. Op dit moment sluiten de onderzoekers niet uit dat daarbij kleine hoeveelheden water betrokken zijn. Ze wijzen erop dat eerder in de RSL gehydrateerde zouten zijn aangetroffen. Mogelijk onttrekken deze zouten – die in het ‘granulaire materiaal’ op de Martiaanse hellingen zitten – waterstof aan de atmosfeer. Seizoensgebonden veranderingen in de mate van hydratatie zouden aan het naar beneden glijden van dat granulaire materiaal ten grondslag kunnen liggen. Bijvoorbeeld doordat het materiaal door de activiteit van de zouten uitzet. Ook de verkleuring van het materiaal (het wordt donkerder bij hogere temperaturen) zou met de mate van hydratatie samen kunnen hangen. Water kan dus een rol spelen in het ontstaan van de RSL. Maar zelfs als dat zo is, herbergen de RSL te weinig water om aantrekkelijk te zijn voor microbieel leven, zo benadrukken de onderzoekers.
