Wetenschap wekt doodverklaarde planeet Fomalhaut b weer tot leven

Astronomen bij NASA hebben een planeet die dood was verklaard, weer ‘terug tot leven geroepen’. De planeet Fomalhaut b werd een aantal jaren geleden afgeschreven als een meetfout, maar blijkt wel degelijk een zeldzame, misschien zelfs unieke planeet te zijn.

In 2008 werd Fomalhaut b aangekondigd als de eerste exoplaneet die direct kon worden waargenomen door het licht van zijn ster (Fomalhaut, die 25 lichtjaar van ons vandaan staat). Fomalhaut b was een planeet die zich in het midden van een enorme stofwolk zou schuilhouden.

Twijfelgevalletje
Maar onlangs begonnen astronomen vraagtekens te zetten bij de status van Fomalhaut b. Zo stond de planeet te ver van zijn ster, en kon de baan rondom de ster niet berekend worden. Maar het grootste tegenargument was dat er door gebrek aan infraroodstraling geen warmte kon worden gemeten. De wetenschappers concludeerden dat het dus niet kon gaan om een planeet, maar dat het slechts een grote stofwolk betrof. Fomalhaut b werd daarom doodverklaard.

Mening bijstellen
De astronomen gebruikten aanvankelijk data van de Spitzer-telescoop. Maar nu zijn ook data uit 2004 en 2006 erbij gepakt, die verzameld zijn door Hubble. En gebaseerd op die data moeten de astronomen hun mening tóch bijstellen. De stofwolk zoals ze die observeerden, kon namelijk helemaal niet bestaan zonder de aanwezigheid van een planeet.

Ook bevatten de Hubble-data wél metingen van infraroodstraling. Sterker nog, ze vonden dat de planeet een bijna constante uitstoot van straling had. De metingen gaven aan dat de planeet kleiner was dan ze aanvankelijk dachten. Fomalhaut zou twee keer zo groot als Jupiter zijn.

Wist u dat…

… Spitzer ook de telescoop was die mogelijk het verste en oudste sterrenstelsel ooit ontdekte?

Constante baan
De wetenschappers deden nog meer onderzoek naar de herrezen exoplaneet. Zo zouden eerdere interpretaties dat het om een gasplaneet zou gaan, niet kloppen. De astronomen weten nu ook veel meer te vertellen over de baan van de planeet, die verrassend constant bleek te zijn. Onderzoeker Timothy Rodigas: “Over de twee jaar die de data bestrijken, is de planeet erg weinig van koers veranderd. Dat betekent dat de planeet in een mooie ring rondom de ster draait.”

Met de kennis die de onderzoekers hebben over het gedrag van stofwolken en het gebied waar Fomalhaut zich bevindt, kunnen ze met zekerheid zeggen dat het niet gaat om een stofwolk, maar eerder om een planeet die volledig in stof gehuld gaat. Daarom mag Fomalhaut b zich nog steeds geen ‘direct observeerbare planeet’ noemen. Toch vinden de onderzoekers dat er genoeg bewijs is om de planeet als zodanig te classificeren. Ze gaan daarom hun nieuwe data verder bekijken om te controleren of dat klopt.

Bronmateriaal

"New Study Brings a Doubted Exoplanet 'Back from the Dead'" - NASA.gov
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA (cc via NASA.gov).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd