Tegen het einde van de eeuw zullen sommige kustplaatsen mogelijk zelfs jaarlijks te maken krijgen met extreem hoge waterstanden.
Het nieuws was de afgelopen maanden vol met ernstige klimaat- en weersomstandigheden. Denk aan de recordhoge temperaturen in Sicilië, overstromingen in Duitsland en zuid-Nederland en bosbranden in Siberië en Griekenland. Dergelijke gebeurtenissen waren een paar decennia terug nog zeldzaam, maar lijken nu steeds vaker ten tonele te verschijnen. Hetzelfde geldt voor uitzonderlijk hoog water, zo stellen onderzoekers in een nieuwe studie. Want daar zullen we in de toekomst vaker last van krijgen.
Uitzonderlijk hoog water
We weten dat de aarde momenteel opwarmt. En dat gaat gepaard met zeespiegelstijging en hoge waterstanden. Maar waar moeten we eigenlijk precies op rekenen? In een nieuwe studie hebben onderzoekers zich specifiek gericht op het voorkomen van uitzonderlijk hoog water als gevolg van een combinatie van getijden, golven en stormvloed. Daarbij brachten ze de waarschijnlijke gevolgen van temperatuurstijgingen tussen de 1,5 en 5 graden Celsius in kaart. En de bevindingen zijn tamelijk verontrustend.
100 keer vaker
De studie voorspelt dat als gevolg van stijgende temperaturen, uitzonderlijk hoog water tegen het einde van de eeuw maar liefst 100 keer vaker zal voorkomen op de helft van 7.283 onderzochte locaties. Dit betekent dat tegen het einde van de eeuw, veel kusten gemiddeld elk jaar op extreme hoge waterstanden moeten rekenen. De onderzoekers concluderen dat hoog water wereldwijd dus aanzienlijk vaker zal voorkomen naarmate de aarde opwarmt. Extreme gebeurtenissen die eerst nog slechts één keer in de honderd jaar voorkwamen, zullen nu zelfs jaarlijks acte de présence kunnen geven.
Opwarming aarde
Daarvoor hoeft de aarde overigens niet zo gek veel meer op te warmen. “Eén van onze belangrijkste vragen in dit onderzoek was deze: hoeveel opwarming is er nodig om gebeurtenissen die eerste nog eens in de honderd jaar plaatsvonden, jaarlijks terug te zien?” Zegt onderzoeksleider Claudia Tebaldi. “Ons antwoord is: niet veel meer dan wat al is gedocumenteerd.” Op dit moment is de aarde al zo’n 1 graad Celsius opgewarmd sinds pre-industriële tijden. Als daar nog een half graadje bij komt, zullen we al de dramatische gevolgen op de waterstanden merken.
Waar?
De onderzoekers hebben ook in kaart gebracht welke plekken het meest last van uitzonderlijk hoog water zullen ondervinden. En uit de resultaten blijkt dat met name de tropen en het zuidelijk halfrond slachtoffer zullen worden. Meer specifiek zullen gebieden langs de Middellandse Zee en het Arabisch schiereiland, de zuidelijke helft van de Pacifische kust van Noord-Amerika en gebieden zoals Hawaï, het Caribisch gebied, de Filipijnen en Indonesië zich moeten voorbereiden. In veel van deze regio’s zal de zeespiegel naar verwachting sneller stijgen dan op hogere breedtegraden.
In Nederland hoeven we ons gelukkig nog niet veel zorgen te maken. “Op korte termijn (deze eeuw) gaan wij er in Nederland niet zo veel van merken,” vertelde onderzoeker Roderik van de Wal al eerder aan Scientias.nl. “Wij zijn al gewend aan heel grote variaties van het waterpeil. En als je goed beschermd bent is het effect vrij gering. Gebieden waar ze echter weinig variaties als gevolg van getijden en stormen gewend zijn, worden veel harder getroffen. De kans op extreme waterstanden neemt in die gebieden namelijk veel sneller toe.”
Volgens de onderzoekers zijn de bevindingen uit deze studie eigenlijk weinig verrassend. “Het is geen groot nieuws dat de zeespiegelstijging zelfs bij 1,5 graad opwarming dramatisch zal zijn en substantiële effecten heeft op de frequentie en omvang van hoog water,” aldus Tebaldi. Wel verschaft de studie meer inzicht in de situaties waar we mee te maken kunnen krijgen. “Het onderzoek geeft een completer beeld,” gaat Tebaldi verder. “We waren in staat om een breder scala aan temperaturen in meer detail te bestuderen.”
Het team pleit voor meer onderzoek om precies te begrijpen hoe de veranderingen bepaalde gemeenschappen zullen beïnvloeden. Ze wijzen erop dat de fysieke veranderingen die hun studie beschrijft, verschillende effecten kunnen hebben op lokale schaal, afhankelijk van verscheidende factoren. Denk bijvoorbeeld aan de kwetsbaarheid van bepaalde plaatsen voor stijgend water of hoe voorbereid men is op verandering. “Beleidsmakers zouden kennis moeten nemen van onze en soortgelijke studies,” adviseert onderzoeker Ebru Kirezci. “Ze zullen vervolgens de kustbescherming moeten verbeteren of mitigerende maatregelen moeten overwegen. Het bouwen van dijken en zeeweringen en het implementeren van vroegtijdige waarschuwingssystemen zijn enkele van de stappen die kunnen worden genomen om ons aan te passen.”
