Onze negatieve invloed reikt nu tot op de bodem van de diepste wateren.
Normaal gesproken is de bodem van de oceaan witachtig. Deze bestaat namelijk voor een groot deel uit het mineraal calciet (CaCO3), gevormd uit de skeletten en schelpen van veel planktonische organismen en koralen. Maar, de oceaanbodem zoals we ‘m kennen, is rap aan het veranderen, zo stellen onderzoekers in een nieuwe studie. Op dit moment zakt de door de mens uitgestoten CO2 namelijk steeds dieper de oceaan in, waardoor de anders zo witte bodem, ernstig aantast wordt.
Verzuring
De zeebodem speelt een belangrijke rol bij het beheersen van de mate van verzuring van de oceaan. Zo lost calciet slecht op in water, maar is het juist goed oplosbaar in zuur. Op die manier neutraliseert calciet de zuurgraad van CO2 en voorkomt dat het zeewater te zuur wordt. Maar op dit moment wordt de bodem van de Noordelijke Atlantische Oceaan en de zuidelijke oceanen steeds donkerder bruin. De CO2 in het water is namelijk zo hoog geworden en de oceaan zo zuur, dat het calciet eenvoudigweg oplost.
Nabootsen
De onderzoekers bootsten voor hun studie de omstandigheden van de diepzee zo realistisch mogelijk na. Zo creëerden ze verschillende zeebodemachtige micro-omgevingen waar de bodemstromen, zeewatertemperatuur, chemie en de sedimentsamenstellingen overeenkomen met de echte zeebodem. Deze experimenten hielpen de onderzoekers beter te begrijpen wat het oplossen van calciet precies aandrijft en ook hoe snel calciet oplost.
Voorproefje
Al hoewel de gevolgen van de door de mens uitgestoten CO2 op dit moment al zichtbaar zijn, waarschuwen de onderzoekers dat wat we vandaag de dag op de zeebodem zien gebeuren slechts een voorproefje is. “Het duurt tientallen jaren of zelfs eeuwen voordat CO2 naar de bodem van de oceaan is gezakt,” legt onderzoeker Olivier Sulpis uit. “Bijna alle CO2 die door menselijk toedoen is ontstaan ligt nog steeds aan de oppervlakte. In de toekomst zal dit echter de diepzee binnendringen en zich over de oceaanbodem gaan verspreiden. Hierdoor zullen nog meer calcietdeeltjes oplossen.”
De onderzoekers maken zich best zorgen over de verzuring van de oceaan. Wat voor effect zal dit hebben op de toekomst? Om dit uit te zoeken, zijn de onderzoekers van plan om – met behulp van verschillende klimaatmodellen – te kijken hoe het oplossen van de diepzeebodem in de loop en van de eeuwen verder zal ontwikkelen. Zo willen ze gebruik maken van verschillende potentiële CO2-scenario’s. Op die manier hopen ze een beter beeld te krijgen van hoe mariene ecosystemen op lange termijn zullen worden beïnvloed door de verzuring.
En in het oplossingsproces, zal ook kennis over de geschiedenis van de aarde verloren gaan. Zo bevat de zeebodem veel geologisch bewijs. Deze informatie kan ons bijvoorbeeld meer vertellen over natuurlijke en antropogene veranderingen in de loop van geschiedenis. “Net zoals klimaatverandering niet alleen ijsberen betreft, gaat oceaanverzuring niet alleen over koraalriffen,” zegt onderzoeker David Trossman. “Ons onderzoek toont aan dat de effecten van menselijke activiteiten in veel regio’s tot aan de zeebodem reiken. En dit heeft invloed op ons vermogen om de klimaatgeschiedenis van de aarde te begrijpen.”
