Door wetenschappers gedumpt plastic blijkt al 25 jaar onaangetast op de zeebodem te liggen

Op meer dan 4000 meter diepte blijkt gedumpt plastic de tand des tijds manhaftig te doorstaan.

Regelmatig horen we verhalen over in oppervlaktewateren gedumpt plastic dat onder invloed van golven en zonlicht langzaam, maar zeker in stukken uiteenvalt. En zo in toenemende mate een bedreiging vormt voor het waterdieren, die de kleinere stukken plastic bijvoorbeeld gemakkelijker kunnen consumeren. Maar hoe zit het nu eigenlijk met plastic dat op de zeebodem belandt? Valt dat gaandeweg ook uiteen? Of wordt het op andere manieren aangetast? Niemand die het weet. Maar een nieuw onderzoek brengt daar verandering in.

1989
Duitse onderzoekers hebben tijdens een expeditie naar het oostelijke deel van de Stille Oceaan, op meer dan 4000 meter diepte plastic afval aangetroffen. En met een beetje speurwerk is het ze gelukt om heel nauwkeurig vast te stellen wanneer dit plastic daar is beland. En wat blijkt? Het is er meer dan 25 jaar geleden warempel door wetenschappers gedumpt.

Maar wat nog veel opzienbarender is, is dat het plastic in al die jaren nauwelijks is veranderd. “Het feit dat er geen aanwijzingen zijn gevonden dat het plastic verteert, doet vermoeden dat plastic afval op grote diepte op heel lange tijdschalen aanwezig is,” vertelt onderzoeker Stefan Krause aan Scientias.nl.

Datering
De onderzoekers zijn er vrij zeker van dat het plastic in kwestie toch echt al meer dan 25 jaar op de zeebodem rust. Ze leiden dat onder meer af uit wat er op de verpakkingen staat. Zo troffen ze bijvoorbeeld een plastic tas aan met daarin een colablikje. Het blikje werd in 1988 speciaal ontworpen voor de Davis Cup. “Het blikje zou als het niet zo strak in het plastic tasje gewikkeld was, op deze diepte al gecorrodeerd zijn,” vertelt onderzoeker Matthias Haeckel. Aangezien dat niet gebeurd is, moet het tasje wel gelijktijdig met het blikje in het water zijn beland en dus grofweg in dezelfde periode zijn geproduceerd. Daarnaast stuitten de onderzoekers op een plastic zuivelverpakking waarop het adres van de Duitse fabrikant vermeld staat. De postcode telt vijf cijfers. En die vijfcijferige postcode werd in Duitsland pas in 1990 ingevoerd. Vervolgonderzoek wees uit dat de Duitse fabrikant de zaak in 1999 verkocht, waarna deze een andere naam kreeg. Het betekent dat de verpakking ergens tussen 1990 en 1999 moet zijn gemaakt en vervolgens in dit deel van de oceaan moet zijn gedumpt.

Expedities
Het idee dat het plastic uit de periode tussen 1989 en 1999 komt, wordt onderschreven door het feit dat er in die periode meerdere onderzoeksexpedities naar dit deel van de Stille Oceaan werden ondernomen. “Aangezien het gebied ver verwijderd is van belangrijke scheepsroutes, kunnen de plastic tas en verpakking toegeschreven worden aan de onderzoeksexpedities die in 1989, 1992 en 1996 naar dit gebied werden ondernomen,” aldus Haeckel.

Effect
Onduidelijk is nog welk effect het plastic dat deze wetenschappers dumpten en dat zolang onaangetast op de bodem van de zee blijft liggen, op de omgeving heeft. “Op grote diepte vinden we een unieke en diverse verzameling dieren en het is praktisch onbekend welke impact de voortdurende afzetting van plastic afval heeft en in de toekomst zal hebben,” vertelt Krause aan Scientias.nl.

Microplastics
Overigens heeft het onderzoek niet alleen implicaties voor grote stukken plastic die op de zeebodem belanden. Het geeft ook meer inzicht in hoe het microplastics vergaat. “Onze resultaten wijzen erop dat ook microplastics die naar de zeebodem zinken niet vergaan en langdurig in het milieu blijven hangen. Microplastics zijn op diverse manieren zeker schadelijk voor levende organismen. Maar ook grotere plastic objecten (groter dan 5 millimeter) vormen een serieuze bedreiging voor dieren, omdat ze deze ook kunnen consumeren of erin vast kunnen komen te zitten.”

Hoewel het interessante onderzoek van Krause en collega’s mede mogelijk wordt gemaakt door de onzorgvuldigheid van collega’s, verzekeren ze ons dat wetenschappers tegenwoordig echt anders te werk gaan. “De mentaliteit is sinds de jaren negentig gelukkig aanzienlijk veranderd,” vertelt Haeckel. “Vandaag de dag letten zowel de bemanning als de wetenschappers aan boord van onderzoeksschepen erop dat er geen afval overboord wordt gegooid.”

Tegelijkertijd weten we ook dat plastic vanaf andere schepen, maar met name vanaf het land nog altijd in grote hoeveelheden in zee belandt. En dat moet echt anders. Want dit onderzoek laat maar weer eens zien dat een achteloos weggegooid plastic tasje nog heel lang kan rondzwerven en schade kan berokkenen. “Onze studie laat zien dat plastic objecten – waaronder microplastics – op grote diepte nog heel lange perioden standhouden en dus ook een voortdurende bedreiging vormen voor het leven aldaar.”

Bronmateriaal

"Plastic in the deep sea: Virtually unaltered after a quarter of a century" - Helmholtz Centre for Ocean Research Kiel (via Eurekalert)
Afbeelding bovenaan dit artikel: Dimitris Vetsikas via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd