‘Dove Beethoven maakte andere keuzes’

Nieuw onderzoek wijst erop dat Beethoven in zijn composities andere keuzes maakte, toen hij steeds slechter ging horen.

Dat schrijven wetenschappers van de universiteit van Amsterdam in het blad British Medical Journal. Ze zochten naar een verband tussen de doofheid van Beethoven en zijn composities. En ze denken iets gevonden te hebben.

Doof
We weten vrij goed hoe de doofheid van Beethoven zich ontwikkelde. Zo schrijft hij er zelf over in brieven en ook collega’s maken er melding van. Componist Carl Czerny schrijft bijvoorbeeld dat mensen na 1812 moesten schreeuwen, wilde Beethoven ze kunnen verstaan. Deze informatie hielp de wetenschappers om een compleet beeld te krijgen van de ontwikkeling van de doofheid van Beethoven.

WIST U DAT…

Schrijven
Het is heus niet voor het eerst dat wetenschappers op zoek gaan naar een verband tussen de doofheid van Beethoven en zijn werk. Maar de onderzoekers van de UVA kozen voor een heel andere aanpak dan hun voorgangers. Ze luisterden in eerste instantie niet naar stukken van Beethoven. “Wij richtten ons op wat Beethoven schreef in plaats van wat hij hoorde,” zo leggen de onderzoekers in hun paper uit.

Strijkkwartet
De muziek van Beethoven wordt over het algemeen opgedeeld in drie periodes of drie stijlen: vroeg, midden en laat. Deze verschillende stijlen zijn het best hoorbaar in de muziek die Beethoven voor strijkkwartetten schreef. En dus bestudeerden de onderzoekers deze om te zien of er een verband was tussen de drie stijlen en de doofheid van de grote componist.

Hoog
De onderzoekers stuitten op een verband. In de periode tussen 1798 en 1801 nam het aantal hoge noten in de stukken van Beethoven af. Tussen de jaren 1824 en 1826 namen de hoge noten juist weer toe. En dat heeft alles te maken met de doofheid van Beethoven, zo leggen de onderzoekers uit. Het gehoorverlies van Beethoven begon namelijk met het steeds minder goed horen van hoge tonen. Later hoorde hij helemaal niets meer en was de verleiding om muziek te schrijven die hij nog wel kon horen er niet meer. En dus schreef hij ook weer stukken waar hoge tonen in zaten.

De wetenschappers benadrukken dat ze niet kunnen vaststellen dat de doofheid de stijl van Beethoven veranderde. Daarvoor is veel meer onderzoek nodig. Maar de doofheid had zeker wel invloed op de keuzes die Beethoven in zijn composities maakte.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd