Astronomen hebben sporen van een nabije ster gevonden in een meteoriet. De nabije ster explodeerde 4,5 miljard jaar geleden, net voor of tijdens het ontstaan van het zonnestelsel. Mysterieuze variaties in de chemische vingerafdruk van het element chroom wezen wetenschappers op de supernova. Of moeten we zeggen: supernova’s?
Wetenschappers dachten voorheen dat chroom-54 en andere elementen goed waren gemixt in de oerwolk. “Het was een goedgemengde soep”, zegt Bradley Meyer, professor aan de Clemson universiteit. “Maar nu lijkt het alsof er ook wat klonten in de soep zaten. Sommige ingrediënten zijn niet evenredig verdeeld.”
Supernova
Een supernova-explosie leidde 4,5 miljard jaar geleden mogelijk tot het ontstaan van de zon. Het bewijs: sporen van aluminium-26 en ijzer-60, twee isotopen die op meteorieten voorkomen, maar niet op aarde. Deze isotopen zijn mogelijk afkomstig van een type II supernova, oftewel wanneer de kern van een massieve ster instort. “Het ziet ernaar uit dat minimaal één massieve ster materiaal doneerde aan het zonnestelsel”, zegt Meyer.
Een tweede supernova?
Maar is dat de enige supernova geweest? Meyer durft hier nog geen antwoord op te geven. De wetenschapper gaat de gevonden meteoriet beter analyseren in een laboratorium. “We onderzoeken het element calcium-48”, vertelt hij. “Dat element wordt in grote hoeveelheden geproduceerd bij een type Ia supernova, maar nauwelijks bij een type II supernova.” Bij een type Ia supernova verzamelt een witte dwerg teveel materie. Als de ster de Chandrasekhar-limiet bereikt (1,2 tot 1,4 zonnen), dan stort de witte dwerg door de enorme zwaartekracht ineen.
Kleine deeltje
Meyer en zijn collega’s onderzochten 1.500 microscopische deeltjes van de Orgueil en Murchison meteorieten om uiteindelijk een chroom-54 isotoop te vinden met een opvallende waarde. Het deeltje heeft een diameter van minder dan honderd nanometer, oftewel duizend keer dunner dan een menselijke haar. “Alleen nanodiamanten zijn kleiner”, zegt Meyer.
Als uit verder onderzoek blijkt dat meerdere supernova’s hebben bijgedragen aan de geboorte van de zon, dan leren wetenschappers nog meer over het ontstaan van sterren.
