Duurzaam bankieren: hoe gaat dat in zijn werk?

Bankieren met oog voor biodiversiteit, klimaat en mensenrechten: het klinkt prachtig. Maar hoe doe je dat? En kan een bank zo werkelijk het verschil maken?

Voor de kust van België verrijst momenteel het grootste offshore windmolenpark dat de Noordzee rijk is: Seamade. Het park telt straks 58 windturbines die vanaf 2020 voldoende energie leveren om in het energieverbruik van 485.000 huishoudens te kunnen voorzien. Naar schatting resulteert dit windmolenpark in een CO2-reductie van meer dan 500.000 ton. Een indrukwekkend duurzaam initiatief dat ondenkbaar was geweest als groene banken er niet voor in de bres waren gesprongen. “Met het windmolenpark is zo’n 1,3 miljard euro gemoeid,” vertelt Peter Kleintunte, verbonden aan ASN Bank en werkzaam op de afdeling Projectfinancieringen, waar Seamade een paar jaar geleden op enthousiasme kon rekenen. “Samen met veertien andere banken en een aantal grote aandeelhouders heeft ASN Bank besloten om in Seamade te participeren.” Het is een mooi voorbeeld van hoe een duurzame bank heel concreet bij kan dragen aan een groenere wereld. “Met zo’n project zijn grote bedragen gemoeid. De windturbines kosten al snel miljoenen en bedrijven kunnen dat niet allemaal uit eigen zak betalen. Om het allemaal sneller van de grond te krijgen, moeten banken en het bedrijfsleven samenwerken.”

Afbeelding: Oimheidi / Pixabay.

Rendement
Het is een prachtig voorbeeld dat laat zien hoe duurzame banken letterlijk investeren in de energietransitie en deze zo in een stroomversnelling kunnen brengen. Want dat doet een duurzame bank: duurzame vooruitgang stimuleren. Net als andere banken zet een duurzame bank geld aan het werk door leningen te verstrekken aan bedrijven, projecten en overheden. ASN Bank hanteert daarbij duurzaamheidscriteria, en dat maakt het verschil. Tegelijkertijd wordt er natuurlijk ook gewoon geld verdiend. “We blijven een bedrijf en onze klanten verwachten natuurlijk dat we door het investeren van hun kapitaal ook rendement genereren,” aldus Kleintunte. “Wat we laten zien, is dat dat ook kan als je streeft naar een duurzame samenleving. Je kunt geld verdienen en tegelijkertijd denken aan de planeet en de mensen die daarop wonen.”

Beleggen in bedrijven
Het streven van ASN Bank naar een duurzame samenleving klinkt niet alleen door in financiering van duurzame projecten. De bank belegt bijvoorbeeld ook in staatsobligaties van landen die aan haar duurzaamheidscriteria voldoen. En daarom bijvoorbeeld niet in landen die de doodstraf hanteren. De ASN Beleggingsfondsen beleggen tevens in beursgenoteerde bedrijven – ook met oog voor mens, dier en natuur. Jonna Tjapkes, als adviseur duurzaamheid verbonden aan het Expertisecentrum Duurzaamheid van ASN Bank, legt uit hoe een duurzame bank bedrijven kiest waar de fondsen in kunnen beleggen. Want dat je daarbij – met die duurzame samenleving in gedachten – niet over één nacht ijs kan gaan, staat buiten kijf. “We hebben een duurzaamheidsbeleid dat gefundeerd is op drie pijlers, namelijk: klimaat, biodiversiteit en mensenrechten. Dit zijn, aangevuld met de onderwerpen ‘bestuur’ en ‘dier en welzijn’, de uitgangspunten voor ons beleggingsbeleid.” Het betekent dat juist deze aspecten kritisch onder de loep worden genomen wanneer de fondsen overwegen om in een beursgenoteerd bedrijf te beleggen. “Wat we als eerste doen, is kijken wat een bedrijf precies doet.” En sommige bedrijven vallen dan al direct af. “Vanuit ons beleid investeren we bijvoorbeeld niet in bedrijven die zich bezighouden met fossiele grondstoffen, kernenergie en wapens.” De tweede stap is: nagaan waar een bedrijf actief is. “Dat stelt ons bijvoorbeeld in staat om de risico’s op het gebied van mensenrechten in kaart te brengen,” legt Tjapkes uit. “Als een bedrijf in Nederland gevestigd is, zijn die risico’s over het algemeen klein, omdat de Nederlandse wetgeving de mensenrechten beschermt. Anders wordt dat als een bedrijf opereert in China of India. In zo’n geval verwachten we van het bedrijf dat het zelf een mensenrechtenbeleid heeft.” Vervolgens wordt er – opnieuw op basis van criteria op het gebied van klimaat, biodiversiteit, mensenrechten, bestuur en dierenwelzijn – grondig onderzoek gedaan naar het bedrijf zelf. “We kijken bijvoorbeeld of er een milieubeleid is en een beleid tegen corruptie.” Een logische vervolgstap is dan: kijken hoe dat beleid in de praktijk uitpakt. “We maken daarvoor gebruik van dataleveranciers die nieuwsberichten over bedrijven verzamelen. Met behulp van deze databank gaan we na of een bedrijf recent in opspraak is geweest of betrokken is geweest bij misstanden. En als dat zo is, kijken we of het incidenteel of structureel is.” Zo wordt een bedrijf helemaal doorgelicht, waarna een eindoordeel volgt. “Het is een heel proces, maar pas als een bedrijf aan alle criteria voldoet, kunnen we erin beleggen,” stelt Tjapkes.
Bedrijven die gewogen en te licht bevonden worden, verdwijnen in dit proces al spoedig buiten beeld. Maar ook bedrijven die wel een investering waard blijken te zijn, kunnen niet op hun lauweren rusten. “Bedrijven die we goedgekeurd hebben, lichten we sowieso elke vier jaar door. Maar ook tussentijds monitoren we ze goed en kijken we bijvoorbeeld of ze niet in opspraak komen. Mocht dat herhaaldelijk gebeuren, dan kan de keuze gemaakt worden om ze uit de lijst met bedrijven die goedgekeurd zijn voor beleggingen, te halen.”

Duurzame projecten
Op vergelijkbare wijze worden duurzame projecten doorgelicht alvorens ASN Bank ze financiert. “Doordat deze voornamelijk in West-Europa plaatsvinden, zijn bepaalde risico’s – bijvoorbeeld de kans op mensenrechtenschendingen – kleiner; de nationale wetgeving dekt al veel af.” Dat wil echter niet zeggen dat deze projecten niet kritisch bekeken worden alvorens ASN Bank erin investeert. “Het is helemaal afhankelijk van het project,” legt Tjapkes uit. “Als er een financiering wordt aangevraagd voor zonnepanelen op het dak wordt die eigenlijk bijna automatisch verstrekt. Maar als men zonnepanelen op het land wil plaatsen, volgt er toch een onderzoek. We gaan dan bijvoorbeeld na of er voor de aanleg van het zonnepark geen bossen moeten wijken.” En ook projecten waarin men energie uit biomassa wil halen, vragen om nader onderzoek. “Biomassa is onder te verdelen in drie generaties. In de eerste generatie investeren we sowieso niet. Hierbij wordt namelijk energie gehaald uit bijvoorbeeld maïs en suikerbiet; prima voedingsgewassen die we beter anders in kunnen zetten. De tweede generatie – waarbij bijvoorbeeld mest en snoeiafval gebruikt wordt om energie op te wekken – kan onder strenge voorwaarden wellicht wel gefinancierd worden.”

Afbeeldingen: skeeze / Pixabay.

Dagelijks buigen Tjapkes en collega’s zich zo over talloze projecten en beursgenoteerde bedrijven om uit te zoeken welke in aanmerking komen voor een investering. “Alles waarin we beleggen moet bijdragen aan een duurzame samenleving. Natuurlijk zijn we ook een bedrijf en moet er geld verdiend worden, maar duurzaamheid staat voorop.”

Van Frankrijk tot Bruinisse
En dat werkt; ASN Bank is al bijna 60 jaar actief en heeft al tal van duurzame projecten helpen realiseren. “We zijn betrokken bij grote zonneparken in Frankrijk, maar ook – wat dichterbij huis – windmolenpark Krammer (Bruinisse),” vertelt Kleintunte. “Naast deze grote projecten stimuleren we ook het gebruik van duurzame energie op kleine schaal. Bijvoorbeeld gewoon bij mensen thuis door het bieden van een hypotheek tegen lage rente om je huis energiezuiniger te maken. We zijn er namelijk van overtuigd dat elke bijdrage helpt.”

Kennispartner
Daarnaast is de duurzame bank met zijn jarenlange ervaring een graaggeziene kennispartner in duurzame projecten. “Zo zijn we in die hoedanigheid momenteel betrokken bij een onderzoeksproject naar groen gas, een ontzettend boeiende, nieuwe technologie die ons versneld van het Groningse gas af kan helpen. Hierbij worden bacteriën ingezet om biologisch methaan te produceren uit afvalwater en huisafval. Onder hoge druk kunnen we daar gas van maken dat zo het aardgasnet op kan en 100% duurzaam en circulair is.”

Zo werken duurzame banken aan de toekomst. En dat wordt gewaardeerd. “Ik denk dat duurzaam bankieren steeds belangrijker wordt, zowel voor de klant als de samenleving,” aldus Tjapkes. “En uiteindelijk zou het natuurlijk gewoon de norm moeten zijn.”

Samenwerking
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met ASN Bank. De inhoud is echter volledig bepaald door de redactie van Scientias.nl.

Bronmateriaal

Afbeelding bovenaan dit artikel: Mizianitka / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd