Hoe lang duurt een dag op Saturnus? Iets korter dan in de meeste astronomieboeken staat. Saturnus heeft een omwentelingstijd van 10 uur, 32 minuten en 45 seconden.
Tot nu toe gingen wetenschappers uit van een omlooptijd van 10 uur en 39-45 minuten. De correcte rotatieperiode is dus ruim zes minuten minder.
Hoe komt het dat wetenschappers moeite hebben met het in kaart brengen van de omwentelingstijd van Saturnus? Dit heeft er aan de ene kant mee te maken dat Saturnus geen vast oppervlak heeft, zoals de aarde. Daarnaast heeft het magnetische veld dezelfde oriëntatie als de rotatie-as van Saturnus, waardoor er geen periodieke magnetische variaties ontstaan die de rotatieperiode verraden. Bij Jupiter is dit wel het geval. Het magnetische veld zendt radiogolven uit, die verraden hoe snel de kern van de planeet om zijn as draait. Jupiters rotatieperiode van 9 uur en 55 minuten staat hierdoor als een huis.
Model
Een team van Israëlische wetenschappers heeft een model gemaakt van het zwaartekrachtsveld van Saturnus. Daarbij is rekening gehouden met het feit dat Saturnus ‘dikker’ is bij de evenaar en afgeplat bij de polen. Dit heeft te maken met het feit dat de ringplaneet snel om zijn as draait. Uit het model blijkt dat de rotatieperiode van Saturnus korter is dan verwacht: 10 uur en (bijna) 33 minuten.
Om het model te toetsen hebben de wetenschappers dezelfde methode gebruikt bij Jupiter. De resultaten bleken overeen te komen met eerdere onderzoeksgegevens.
Grote gevolgen
“Zes minuten is heel veel”, zegt wetenschapper Andre Ingersoll van Caltech aan ScienceMag. “Omdat Saturnus zo groot is, draait Saturnus bij de evenaar 400 kilometer per uur sneller dan verwacht. De versnelde rotatietijd betekent dat de helft van alle stormen uit het oosten komt, en de andere helft uit het westen. Dit is logisch, want dit komt overeen met het patroon dat Jupiter heeft.”
