Ze kunnen al binnen vijftig jaar worden geconfronteerd met temperaturen vergelijkbaar met de heetste delen van de Sahara.
Het coronavirus heeft de wereld veranderd op manieren die een paar maanden geleden nog moeilijk voor te stellen waren. Maar de resultaten van een nieuwe studie suggereren dat klimaatverandering iets soortgelijks zou kunnen bewerkstelligen. “Veranderingen zullen minder snel plaatsvinden, maar in tegenstelling tot de pandemie zal er geen verademing zijn om naar uit te kijken,” stelt onderzoeker Jens-Christian Svenning somber. “Grote delen van de planeet zullen te maken krijgen met blijvende, nauwelijks leefbare temperaturen.”
Regio’s
De meeste mensen op aarde wonen op plaatsen waar de gemiddelde jaartemperatuur tussen de 11 en 15 graden Celsius ligt. Een kleiner groepje mensen woont daarnaast in regio’s met een gemiddelde jaartemperatuur tussen de 20 en 25 graden Celsius. Uit de studie blijkt dat populaties – ondanks innovaties en migraties – al duizenden jaren onder deze klimaatomstandigheden leven. “Dit is blijkbaar wat mensen nodig hebben om te overleven en te gedijen,” concludeert onderzoeker Marten Scheffer.
Zeldzaam
Maar in de komende eeuw zullen de gebieden waar dit soort temperaturen heersen steeds zeldzamer worden. Als namelijk de uitstoot van broeikasgassen doorgaat, zal de temperatuur op aarde blijven stijgen. En dat is slecht nieuws. Gaat deze uitstoot namelijk onverminderd door, dan dreigt de temperatuur die de gemiddelde persoon in 2070 zal ervaren, met maar liefst 7,5 graden Celsius gestegen te zijn.
Temperatuurstijging
De snelle temperatuurstijging in combinatie met de verwachte veranderingen in de wereldbevolking betekent dat dertig procent van de mensheid binnen 50 jaar zomaar op plaatsen kan leven waar de gemiddelde temperatuur boven de 29 graden Celsius uittorent. Deze omstandigheden komen momenteel voor op slechts 0,8 procent van het wereldwijde landoppervlak, voornamelijk in de heetste delen van de Sahara. Maar tegen 2070 zouden deze temperaturen weleens kunnen heersen op maar liefst 19 procent van het land op onze planeet. “Dit zou 3,5 miljard mensen in bijna onleefbare omstandigheden brengen,” concludeert Svenning.
De onderzoekers merken op dat een deel van deze 3,5 miljard mensen mogelijk zal proberen om naar andere gebieden te trekken. Een trend die we ook nu al zien. Maar, zo stellen ze, ook factoren anders dan het klimaat hebben invloed op de beslissing om te migreren. “Het blijft een uitdaging om de werkelijke omvang van de aantallen klimaatvluchtelingen te bepalen,” zegt Scheffer. “Mensen migreren liever niet. Daarnaast is er in sommige delen van de wereld ook ruimte voor lokale klimaatadaptaties. In het zuiden van de wereld vereist dit echter eerst een snelle menselijke ontwikkeling.”
Al met al zijn het verontrustende cijfers in een tijd waarin miljarden mensen door het coronavirus aan huis gekluisterd zitten. Bovendien is het een grimmige waarschuwing dat voortdurende koolstofemissies het risico op ongekende crisissen zal vergroten. “Het heeft niet alleen verwoestende directe gevolgen, het stelt samenlevingen namelijk ook minder goed in staat om toekomstige crisissen – zoals pandemieën – het hoofd te bieden,” benadrukt Scheffer. “Het enige dat dit zou kunnen voorkomen, is een snelle vermindering van de CO2-uitstoot.”
Reductie
Een snelle reductie van de uitstoot van broeikasgassen kan het aantal mensen dat aan dergelijke verzengende omstandigheden wordt blootgesteld, halveren. “Het goede nieuws is dat de effecten aanzienlijk kunnen worden verminderd als de mensheid erin slaagt de opwarming van de aarde een halt toe te roepen,” zegt onderzoeker Tim Lenton. De studie onderstreept het belang van een holistische aanpak van klimaatverandering waarin we ons aanpassen aan de gevolgen, maar ook sociale kwesties, het opbouwen van een goed bestuur en hulp voor degenen die van huis worden verdreven in ogenschouw nemen. “Dit is cruciaal voor een wereld waarin alle mensen waardig kunnen leven,” voegt Scheffer toe.
De bevindingen wijzen erop dat we op dit moment afstevenen op een veel te hete wereld waarin mensen niet goed zullen gedijen. De onderzoekers waren dan ook zelf een beetje overdonderd door hun eigen zorgwekkende resultaten. “We waren ronduit overweldigd,” zegt onderzoeker Xu Chi. “Omdat onze bevindingen zo opvallend waren, hebben we een extra jaar de tijd genomen om alle aannames en berekeningen zorgvuldig te controleren.” Maar de bevindingen lijken buiten kijf te staan. En dat heeft grote gevolgen, met name voor de volgende generatie die de dupe dreigt te worden van het veranderende klimaat. “Het is duidelijk dat we een mondiale aanpak nodig hebben om onze kinderen te beschermen tegen enorme sociale spanningen die de verwachte verandering teweeg zou kunnen brengen,” besluit Chi.
