Met de Hubble-ruimtetelescoop hebben wetenschappers een stokoud sterrenstelsel gevonden. Of piepjong, het is net hoe je het bekijkt. Het sterrenstelsel is ruim 13 miljard lichtjaar van ons verwijderd.
Dit sterrenstelsel is 500 miljoen jaar na de oerknal gevormd. Het is daarmee één van de eerste sterrenstelsels in het heelal. Omdat het licht 13 miljard jaar heeft gereisd om ons te bereiken, zien we het sterrenstelsel in zijn peutertijd. Maar in werkelijkheid is dit sterrenstelsel nu 13 miljard jaar ouder, en daarmee wellicht één van de oudste sterrenstelsels in het heelal.
Het sterrenstelsel heeft een diameter van 850 lichtjaar. Daarmee is deze groep sterren 500 keer kleiner dan ons Melkwegstelsel. Het verre sterrenstelsel heeft een massa van slechts veertig miljoen zonnen. In het stelsel wordt iedere drie jaar één nieuwe ster gevormd. Hoewel in het Melkwegstelsel dit tempo een stuk hoger ligt (één nieuwe ster per jaar), verwachten wetenschappers dat het langzame stervormingsproces te maken heeft met het feit dat dit één van de eerste sterrenstelsels is.
Zwaartekrachtlens
Hoe hebben wetenschappers dit lichtzwakke sterrenstelsel gevonden? De onderzoekers hebben gebruik gemaakt van het sterrenstelselcluster Abell 2744. Dit cluster bevindt zich voor het verre sterrenstelsel en fungeert als een soort kosmische lens. Omdat het cluster zo massief is, is het in staat om licht van achterliggende sterrenstelsels te buigen. Hierdoor zien we hetzelfde sterrenstelsel niet één, maar drie keer. Daarnaast is het achterliggende sterrenstelsel tien keer groter en helderder dan zonder de kosmische lens.
De allereerste sterren
De zoektocht naar verre sterrenstelsels blijft doorgaan. Wetenschappers hopen deze eeuw de allereerste sterren te spotten. Op die manier kunnen zij het verhaal over het ontstaan van het heelal en de ontwikkeling van de eerste sterren en sterrenstelsels nog verder bijslijpen. Daarvoor zijn nieuwe telescopen nodig, die nog verder kunnen kijken. Er komen de komende jaren veel mooie telescopen bij, zoals de James Webb-telescoop (de opvolger van Hubble) en de Thirty Meter-telescoop.
