Eerste grote beschaving van Europa was zeker niet vredelievend

minoïsche cultuur

De Minoïsche beschaving die zo’n 5500 tot 3300 jaar geleden over onder meer Kreta heerste, was niet zo vredelievend als veel mensen denken. Wetenschappers hebben overtuigend bewijs gevonden dat oorlogen en geweld een centrale rol in de Minoïsche samenleving hadden.

We weten nog niet zo heel lang van het bestaan van de Minoïsche beschaving af. Pas iets meer dan een eeuw geleden ontdekten we deze indrukwekkende beschaving uit de Bronstijd. “Deze werd beschouwd als een voornamelijk vredelievende beschaving,” weet onderzoeker Barry Molloy. En zo ontstond het beeld van een samenleving die niets van oorlogen moest hebben en die geweld meed. Recentelijk onderzoek heeft dat beeld wel een beetje bijgesteld. “Maar het blijft op de achtergrond hangen en komt nog verrassend vaak terug in moderne teksten,” weet Molloy.

Divers
Een goede reden om eens uit te zoeken hoe wijdverbreid geweld nu werkelijk in de samenleving was. Molloy ging op zoek en zijn resultaten zijn verrassend. Geweld blijkt een centrale rol in de Minoïsche beschaving te hebben gespeeld en op verrassend veel plaatsen in de samenleving terug te komen. “Het onderzoek laat zien dat de activiteiten van krijgers heel divers waren: van publiekelijke activiteiten zoals stiersprongen (een krijger springt over een stier, grijpt de hoorns, waarop de stier de krijger een zwaai geeft en de krijger met een fraai acrobatisch trucje (bijvoorbeeld een salto) weer op de grond belandt, red.), bokswedstrijden, worstelen, jagen, vechten en duelleren.” Ideologieën uit de oorlogskunst bleken ook door te dringen in de religie, kunst, handel en industrie van de Minoïsche beschaving.

Een afbeelding van een stiersprong. De afbeelding werd teruggevonden in een paleis uit de tijd van de Minoïsche beschaving. Afbeelding: ChrisO (via Wikimedia Commons).
Een afbeelding van een stiersprong. De afbeelding werd teruggevonden in een paleis uit de tijd van de Minoïsche beschaving. Afbeelding: ChrisO (via Wikimedia Commons).

Inspiratiebron
De manier waarop de Minoïsche beschaving met oorlogen en geweld omging, diende zelfs als een inspiratiebron. Bijvoorbeeld voor de Myceense beschaving: deze nam bijvoorbeeld de wapens van de Minoïsche beschaving over. “Sterker nog: we moeten naar Kreta kijken wanneer we de oorsprong van de wapens die Europa tot de Middeleeuwen domineerden, willen achterhalen.” Zwaarden, strijdbijlen, speren en waarschijnlijk ook harnassen: de ideeën voor deze wapens en beschermende materialen ontstonden in Kreta.

Graven
Ook in archeologische vondsten uit het oude Kreta vond Molloy genoeg bewijzen terug dat de oude beschaving veel met geweld bezig was. Wapens en elementen uit de krijgscultuur zijn onder meer teruggevonden in graven en op heilige plekken.

Het onderzoek van Molloy onderscheidt zich van eerdere onderzoeken, doordat hij de oorlog als een sociaal proces beschouwt. Hij kijkt naar de infrastructuur en psychologische steun die de Minoïsche beschaving moest leveren om oorlog mogelijk te maken. Hierdoor krijgen we volgens Molloy een veel beter beeld van de rol die oorlogen in de beschaving speelden. “De sociale en institutionele componenten van oorlog hebben invloed op het patroon van nederzettingen, de exploitatie van landschappen, handelsnetwerken, religieuze gebruiken, kunst, het bestuur en nog veel meer. De oorlog was indirect een constante factor die het leven van mensen in prehistorisch Kreta vorm gaf. Het begrijpen van de sociale aspecten die oorlogen buiten het krijgsveld om, hadden is van essentieel belang willen we begrijpen hoe de elite de economie, religie en geweld gebruikten om hun wereld te controleren.”

Bronmateriaal

"War was central to Europe’s first civilisation - contrary to popular belief" - Shef.ac.uk
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Agostino64 (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd