Eerste interstellaire bezoeker ‘Oumuamua tuimelt al vele jaren

Het hemellichaam blijkt niet – zoals ‘normale’ planetoïden – netjes rond zijn as te draaien.

Dat stellen onderzoekers in het blad Nature Astronomy. Ze trekken die conclusie nadat ze de helderheid van het object bestudeerden en keken hoe die helderheid door de tijd heen veranderde. Op basis daarvan hoopten ze meer te weten te komen over de rotatie van het object. En dat is gelukt. Hun studie wijst er namelijk sterk op dat de planetoïde niet voorspelbaar rond zijn as draait, maar tuimelt.

Wat is ‘Oumuamua?
Het is het eerste interstellaire object dat ooit in ons zonnestelsel is aangetroffen. Het object lijkt met een lengte van zo’n 400 meter en een breedte van 40 meter nog het meest op een gigantische sigaar. Waarnemingen suggereren dat het object compact, rotsachtig of metaalrijk is.

Tuimelen
Veel planetoïden in ons zonnestelsel draaien netjes – met regelmaat – rond hun as. Maar er zijn er ook die tuimelen. Dat kan verschillende oorzaken hebben: zo’n planetoïde is eerder in botsing gekomen met een ander hemellichaam of is te dicht bij een ander groot hemellichaam in de buurt gekomen en door de zwaartekracht van dat object beïnvloed. Ook cometaire activiteit kan aan het tuimelen van een object ten grondslag liggen (als een object opwarmt, kan het ijs in dat object verdampen: het vormt dan straalstromen die de rotatie van het object kunnen beïnvloeden). Een andere mogelijkheid is het YORP-effect, waarbij onder meer de straling van de zon (of een andere ster) invloed uitoefent op de rotatie van het object.

WIST JE DAT…

…men in eerste instantie niet uit wilde sluiten dat ‘Oumuamua een door aliens gebouwd ruimteschip was? Het object heeft er namelijk de ultieme vorm voor. Astronomen hebben dan ook voor de zekerheid gekeken of het object misschien signalen afgeeft. Maar die zijn vooralsnog niet gevonden.

Botsing
Nu er bewijs is dat ook ‘Oumuamua – de eerste interstellaire ruimtesteen die in ons zonnestelsel is aangetroffen – tuimelt, rijst natuurlijk de vraag: hoe is het zover gekomen? Het YORP-effect en cometaire activiteit kunnen we beiden al wegstrepen, zo schrijven de onderzoekers. Beide oorzaken vereisen namelijk de nabijheid van een ster en dat is in de interstellaire ruimte niet van toepassing. Eigenlijk is er maar één passende verklaring, zo stellen de onderzoekers: ‘Oumuamua is in botsing gekomen met een ander object.

En dan vraag je je natuurlijk af: wanneer? Gebeurde dat in ons zonnestelsel of daarbuiten? Daarvoor moet je zien te achterhalen hoelang de ruimtesteen al tuimelt. En – je raadt het al – dat hebben de onderzoekers uitgezocht. Een object dat – bijvoorbeeld door een botsing – aan het tuimelen wordt gebracht, is niet gedoemd om te blijven tuimelen. Geleidelijk aan zal het weer rond zijn oude, vertrouwde as gaan draaien. De onderzoekers hebben uitgerekend hoelang het zal duren voor een object als ‘Oumuamua weer terugkeert naar zijn vertrouwde rotatie. En wat blijkt? Dat duurt zeker 1 miljard jaar. Aangezien de ruimtesteen nu nog vrolijk rond tuimelt, wijst alles erop dat de botsing waarmee alles begonnen is, reeds plaatsvond in het systeem waar ‘Oumuamua ontstaan is. Buiten ons zonnestelsel dus. Daarnaast kunnen onderzoekers concluderen dat het object ook nog wel een tijdje blijft tuimelen: nog lang nadat het ons zonnestelsel weer verlaten heeft.

Bronmateriaal

"The tumbling rotational state of 1I/‘Oumuamua" - Nature Astronomy

Afbeelding bovenaan dit artikel: ESO / M. Kornmesser

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd