Het lijkt erop dat de hoofdmotor van de lander niet werkte.
Na twee maanden onderweg te zijn geweest, daalde de allereerste private – oftewel niet door overheden gefinancierde – maanlander gisterenavond af richting het oppervlak van de maan. Maar wat een enorme mijlpaal had moeten worden, ging jammerlijk mis. De belangrijkste motor aan boord van de lander weigerde dienst en de lander lijkt op het oppervlak van de maan te zijn gecrasht. Dat laat SpaceIL, de Israëlische organisatie die de maanlander samen met Israel Aerospace Industries (IAI) ontwikkelde en lanceerde, op Twitter weten.
#Beresheet's main engine fail! Spacecraft failed landing. Appeared to have crashed on the moon's surface!
— Israel Space Agency ???????? (@ILSpaceAgency) 11 באפריל 2019
De reis
Met de crash is een einde gekomen aan een tot gisterenavond veelbelovende reis. De maanlander – Beresheet genoemd – werd in februari met succes vanuit Florida gelanceerd. En ook daarna leek alles – op een klein en snel verholpen computerprobleempje na – vlekkeloos te verlopen. En Beresheet nam begin maart zelfs de tijd om een prachtige selfie te maken waarop niet alleen de lander, maar ook de aarde te zien was. Krap een maand later nestelde de lander zich succesvol in een baan rond de maan. Maar daadwerkelijk landen op het oppervlak van dit hemellichaam bleek vannacht dus een brug te ver. Toch heeft de missie op verschillende manieren geschiedenis geschreven. Zo is Beresheet de eerste volledig door private partijen gefinancierde sonde die er in geslaagd is om zich in een baan rond de maan te nestelen.
Google Lunar XPrize
Desalniettemin is de teleurstelling over de crash enorm. SpaceIL heeft jaren aan Beresheet gewerkt. In eerste instantie gebeurde dat in het kader van de Google Lunar XPrize. Deze wedstrijd ging in 2007 van start en daagde deelnemers uit om een maanlander en -rover te bouwen, op de maan te zetten, het rovertje minimaal 500 meter af te laten leggen, foto’s te laten maken en naar de aarde te sturen. Wie daar als eerste in slaagde, zou 30 miljoen dollar krijgen. Verschillende teams gingen de uitdaging aan, maar de één na de ander viel af. Ook werd de deadline die de organisatie van de Google Lunar XPrize stelde keer op keer verschoven. Het geeft wel aan hoe lastig het is om een maanmissie op te zetten en uit te voeren. In 2017 stelde de organisatie van de Google Lunar XPrize een keiharde deadline: om nog aanspraak te kunnen maken op het prijzengeld moesten de deelnemers – in dat stadium waren er nog vijf, waaronder SpaceIL – hun maanlanders en -rovers echt voor 31 maart 2018 lanceren. Geen van de partijen slaagde daar in en dus eindigde de Google Lunar XPrize zonder winnaar. Maar verschillende deelnemers van het laatste uur beloofden hun werk voort te zetten en toch naar de maan te gaan. SpaceIL is de eerste partij die de daad bij het woord voegde.
Hoewel SpaceIL er niet in geslaagd is de maanlander heelhuids op de maan te zetten, lijkt het dus een kwestie van tijd voor de eerste private partij voet op de maan zet. Twee andere oud-deelnemers aan de Google Lunar XPrize – Moon Express en PTScientists – zijn nog altijd in de running om als eerste een door private partijen gefinancierde lander op het oppervlak van de maan te zetten. PTScientists was voornemens nog deze zomer een poging te wagen, maar heeft dat inmiddels uitgesteld naar 2020. Moon Express zou nog wel dit jaar willen proberen om een lander op de maan te zetten. Beide partijen hebben inmiddels op de crash van de Israëlische lander gereageerd en lijken zich beter dan ooit te realiseren dat een lander op de maan zetten geen gelopen race is. “De ruimte is hard,” zo schrijft PTScientists in reactie op de crash van Beresheet.
Space is hard. But nevertheless: congratulations @spaceIL for everything you have achieved! You have paved the way for private missions to the Moon #Beresheet
— PTScientists (@PTScientists) 11 april 2019
Bob Richards, oprichter van Moon Express, benadrukt nog eens dat met de crash niets afdoet aan de droom om een private maanlander op onze natuurlijke satelliet te zetten.
A failure of the spacecraft, but not of the dream.
Congrats to @TeamSpaceIL, Morris Khan, @ILAerospaceIAI and all involved for an amazing accomplishment in achieving lunar orbit and an exciting landing attempt… SO CLOSE! https://t.co/QxErp2Nue7
— Bob Richards ???? (@Bob_Richards) 11 april 2019
Voor nu overheerst – in de eerste plaats bij SpaceIL – de teleurstelling. Maar deze zal de organisatie er zeker niet van weerhouden om uit te zoeken waar het precies mis is gegaan. Of die informatie uiteindelijk zal bijdragen aan een nieuwe Israëlische maanmissie is onduidelijk. Wel lijkt vast te staan dat de kans dat de Israëliërs als eersten een private lander heelhuids op de maan gaan zetten na deze crash verkeken is.
