Eerste weerkaart van bruine dwerg gemaakt: het is er wisselend bewolkt

bruine dwerg

Voor de allereerste keer hebben onderzoekers een weerkaart van een bruine dwerg gemaakt. Het is de opmaat voor meer: naar verwachting duurt het niet lang meer voor astronomen kunnen zien hoe wolkenpatronen op de bruine dwergen ontstaan en verdwijnen en wellicht kunnen meteorologen in de toekomst zelfs voorspellen wat voor weer het wordt op bruine dwergen.

De onderzoekers maakten een weerkaart van de bruine dwerg Luhman 16B. De bruine dwerg maakt deel uit van een dubbelstersysteem en bevindt zich op slechts zes lichtjaar van de zon.

Lichter en donker
Wetenschappers wisten al dat Luhman 16B in de loop van zijn enkele uren durende rotatie kleine verschillen in helderheid liet zien. Dat wees erop dat deze ster duidelijke oppervlaktestructuren vertoonde. Met behulp van de Very Large Telescope van ESO hebben onderzoekers nu opnamen van de bruine dwerg gemaakt en de donkere en lichte plekken die zich op het oppervlak van Luhman 16B bevinden in kaart gebracht.

Bruine dwerg

Een bruine dwerg zit tussen een zwakke, koele ster en een grote gasplaneet – denk bijvoorbeeld aan Jupiter – in. Een bruine dwerg heeft echter te weinig massa om nucleaire reacties in zijn kern te laten plaatsvinden en kan daardoor alleen zwakke infraroodstraling uitzenden. Daardoor zijn bruine dwergen ook vrij lastig te vinden. De eerste troffen we twintig jaar geleden aan. En sindsdien hebben we er een paar honderd ontdekt.

Exometeorologen
“Eerdere waarnemingen duidden erop dat bruine dwergen een vlekkerig oppervlak hebben, maar nu kunnen we ze ook werkelijk in kaart brengen,” stelt onderzoeker Ian Crossfield. “Binnenkort zullen we kunnen zien hoe wolkenpatronen op deze bruine dwerg ontstaan en later weer oplossen – uiteindelijk zullen exometeorologen wellicht in staat zijn om te voorspellen of een bezoeker van Luhman 16B een heldere of bewolkte hemel mag verwachten.”

Het onderzoek is niet alleen interessant wanneer we meer van bruine dwergen willen weten. De atmosfeer van de vrij gemakkelijk te bestuderen bruine dwergen vertoont overeenkomsten met de atmosfeer van grote, hete gasplaneten die veel lastiger te bestuderen zijn. Dus door bruine dwergen onder de loep te nemen, kunnen we ook meer over die planeten te weten komen.

Hierboven ziet u op zes momenten met gelijke tussenpozen een rotatie van Luhman 16B. Afbeelding: ESO / I. Crossfield.
Hierboven ziet u op zes momenten met gelijke tussenpozen een rotatie van Luhman 16B. Afbeelding: ESO / I. Crossfield.

Bronmateriaal

"Eerste weerkaart van bruine dwerg" - ESO.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ESO / I. Crossfield.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd