Eerste wormenkolonie met sociaal systeem ontdekt

Sommige wormen zijn veel complexer dan u op het eerste gezicht zou denken. Wetenschappers hebben zojuist een soort ontdekt die is onderverdeeld in sociale kasten. De samenleving bestaat uit twee lagen: wormen die de voortplanting verzorgen door zich dagelijks duizenden keren te klonen en gespecialiseerde soldaten die de kolonie beschermen.

Het gaat om de parasitaire platworm. Het diertje blijkt over een goed georganiseerde samenleving te beschikken waarin ieder zijn rol heeft.

Klonen
“De soldaten gebruiken hun relatief grote mond om vijanden te bijten,” legt onderzoeker Ryan Hechinger uit. “Ze slikken vijanden soms in hun geheel door.” De ‘soldaten’ vormen legertjes en zorgen ervoor dat hun lichaam fit blijft. De andere groep wormen houdt zich louter bezig met de voortplanting.

Evolutie
De wormen blijken perfect op hun taak in de samenleving te zijn afgestemd. De voortplanters zijn zo’n zestig keer groter dan de soldaten. Maar de mond van de soldaten is ongeveer net zo groot als die van de wormen die zich voortplanten. “Het is goed om als soldaat klein te zijn,” merkt Hechinger op. De wormen zijn blijkbaar met het oog op hun taak geëvolueerd. “Sommige individuen zijn gespecialiseerd in de voortplanting en zijn relatief immobiel en vet.”

Specialisatie
De onderzoekers vermoeden dat de parasitaire platwormen in eerste instantie allemaal hetzelfde waren. Maar toen de kolonie steeds vaker werd aangevallen, ontwikkelden sommige wormen kenmerken die goed waren voor de defensie, terwijl de wormen die zich voortplanten zich in hun eigen opgave specialiseerden.

Succesvol
De onderzoekers vermoeden dat niet alleen deze soort platworm, maar alle 20.000 soorten in zulke georganiseerde koloniën leven. Vaststaat dat de samenleving succesvol is. Elke kolonie bestaat minimaal één decennium en de individuele wormen leven net zo lang. “We kunnen dat concluderen, omdat we in dit onderzoek 91.229 wormen in 51 koloniën hebben bestudeerd en nooit een stervende of dode worm hebben gezien.”

In de toekomst kan het onderzoek ook van grote waarde zijn voor de medische wereld. Familie van de parasitaire platworm zorgt bij mensen namelijk ook voor grote problemen door infecties in de longen en lever te veroorzaken. De ‘soldaten’ van de soort kunnen wellicht voorkomen dat de mens geïnfecteerd raakt. Hoe precies moet uit nader onderzoek blijken.

De parasitaire platworm. Dit is een soldaat. Als u goed kijkt, ziet u in zijn lichaampje een 'vijand' zitten. Deze heeft de soldaat in zijn geheel naar binnen geslokt. Foto: Ryan Hechinger

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd