Lang werd gedacht dat eilandjes voor de kust het vasteland beschermden tegen tsunami’s. Ze zouden de enorme golven breken. Onderzoek bombardeert die aanname tot mythe. Eilandjes voor de kust maken tsunami’s niet zwakker, maar juist sterker.
“Achter eilandjes voor de kust, daar vind je veel vissersdorpjes, men neemt aan dat die eilanden ze beschermen tegen de golven,” vertelt onderzoeker Costas Synolakis. “Zelfs inwoners van het zuiden van Californië geloven dat de Channel Islands en Catalina ze beschermen.” Maar is dat wel zo?
Indonesië
Onderzoekers stelden zich die vraag nadat een tsunami in 2010 toesloeg op de Mentawai-eilanden (Indonesië). De dorpjes die achter kleine eilandjes voor de kust lagen, bleken het sterkst getroffen door de tsunami. De schade was er groter dan in de dorpjes die niet uitkeken op een eilandje. Was dit altijd zo? Of was dit een unieke situatie?
Machinaal leren
Om een antwoord te vinden op die vraag voerden de onderzoekers simulaties uit. Hun computermodel hield rekening met tal van variabelen: de helling van de eilandjes, de helling van de stranden, de diepte van het water, de golflengte van de tsunami en de afstand tussen het eiland en de kust. “Zelfs een vluchtige analyse van deze factoren zou honderdduizenden berekeningen hebben gevergd en elk van die berekeningen zou tot een halve dag geduurd hebben,” stelt Synolakis. En dus kozen de onderzoekers voor een andere aanpak: machinaal leren. Dit is een wiskundig proces waarbij de computer ondertussen ‘leert’. De computer leert hoe aanpassingen in de verschillende variabelen de uitkomst beïnvloeden en kan zo sneller het antwoord op de gestelde vraag vinden.
Uit het onderzoek blijkt dat een eilandje voor de kust de kracht van een tsunami niet breekt. In plaats daarvan wordt de energie van de tsunami door toedoen van de eilanden sterker gefocust en komt het land erachter er slechter af dan gebieden die niet achter een eilandje schuilgaan. Volgens de onderzoekers is het dan ook de hoogste tijd om kustbewoners – met name wanneer er een eilandje voor de kust ligt – beter uit te leggen welk gevaar ze werkelijk lopen en wanneer ze werkelijk moeten gaan evacueren.
