Nieuw onderzoek suggereert dat we de noordelijke witte neushoorn voor uitsterven kunnen behoeden.
Op dit moment zijn er slechts nog twee vrouwelijke noordelijke witte neushoorns in leven. Het ziet er dan ook slecht uit voor deze diersoort. Maar onderzoekers van Cardiff University komen nu met goed nieuws. Onderzoek wijst uit dat de noordelijke witte neushoorn genetisch gezien meer gemeen heeft met de zuidelijke witte neushoorn dan gedacht. “Het suggereert dat het mogelijk moet zijn om de noordelijke witte neushoorn te redden door met behulp van genetisch materiaal van de zuidelijke witte neushoorn embryo’s te creëren,” vertelt onderzoeker Isa-Rita Russo.
Onze opties
Onderzoekers noemen de noordelijke witte neushoorn ook wel de meest bedreigde diersoort op aarde. En dat is zeker niet overdreven. Dit voorjaar overleed de allerlaatste mannelijke noordelijke witte neushoorn en op dit moment zijn er slechts nog twee noordelijke witte neushoorns in leven. Voortplanting zonder enige assistentie zit er voor die twee vrouwtjes natuurlijk niet in. Maar gelukkig hebben onderzoekers nog wat ingevroren sperma van de allerlaatste mannelijke noordelijke witte neushoorn op de plank liggen. Met dat sperma zouden – in theorie – eicellen van de twee overgebleven vrouwtjes bevrucht kunnen worden, waarna het embryo in een zuidelijke witte neushoorn kan worden geplaatst om hopelijk uit te groeien tot een gezonde noordelijke witte neushoorn. Maar deze aanpak heeft een groot nadeel: we hebben eicellen van noordelijke witte neushoorns nodig. En die zijn schaars. Daarom wordt ook wel geopperd om het anders aan te pakken en het sperma van een mannelijke noordelijke witte neushoorn te gebruiken om eicellen van zuidelijke witte neushoorns – één van de meest succesvolle neushoornsoorten van dit moment – te bevruchten. Deze zomer toonden onderzoekers al aan dat het mogelijk is: ze hebben eicellen van zuidelijke witte neushoorns bevrucht met zaadcellen van overleden noordelijke witte neushoorns. En dat resulteerde in hybride embryo’s die er prima uitzagen. Dit nieuwe onderzoek onderschrijft het idee dat het creëren van dergelijke hybride embryo’s wel eens de redding van de noordelijke witte neushoorn kan zijn.
Ontmoetingen
De onderzoekers bestudeerden genetisch materiaal van 232 neushoorns en ontdekten dat de noordelijke en zuidelijke populaties – ondanks dat ze 1 miljoen jaar geleden al hun eigen tak aan de evolutionaire stamboom verkregen, genetisch gezien meer met elkaar gemeen hebben dan gedacht. Dat komt doordat ze in koude en droge perioden – wanneer de Afrikaanse graslanden omvangrijker werden – elkaar zo af en toe tegenkwamen, paarden en genetisch materiaal uitwisselden. Dat zou zelfs vrij recent – zo’n 14.000 jaar geleden – nog zijn gebeurd. “Door te kijken naar de geschiedenis van de witte neushoorn-populatie hebben we kunnen vaststellen dat er door de geschiedenis heen contact is geweest tussen de noordelijke en zuidelijke neushoornpopulaties,” aldus Russo.
Witte neushoorns zijn te vinden in Afrika. Zoals de naam al doet vermoeden houden de noordelijke witte neushoorns zich op in het noorden, terwijl de zuidelijke witte neushoorns in het zuiden te vinden zijn. De omvang van de zuidelijke populatie bereikte rond 1900 een dieptepunt. Toen waren er nog ongeveer 100 exemplaren in het wild te vinden. Maar de populatie herstelde zich en inmiddels is het één van de succesvolste neushoornsoorten ter wereld. Naar schatting zijn er op dit moment meer dan 20.000 zuidelijke witte neushoorns in Afrika te vinden. De noordelijke witte neushoorn gedijde gedurende het grootste deel van de 20e eeuw, maar kwam na de jaren 70 in grote problemen.
