Maar kan de geliefde ruimtetelescoop ook nog gerepareerd worden?
De nog altijd onovertroffen ruimtetelescoop Hubble kampt al enige tijd met technische problemen. Halverwege juni weigerde de telescoop plots dienst, waardoor alle observaties onverhoopt werden opgeschort. NASA probeert al weken te achterhalen wat er precies mis is. En nu lijkt het probleem gelokaliseerd.
Computerprobleem
De trammelant begon toen één van de computers aan boord van Hubble er ineens mee ophield. Vermoed werd dat een aftakelende geheugenmodule de boosdoener was. Geen reden tot zorg, zo drukte NASA eenieder op het hart. Want de telescoop beschikte over drie reserve geheugenmodules waarop een beroep kon worden gedaan. NASA probeerde dan ook naar zo’n reserve geheugenmodule over te schakelen. Maar zonder succes. Daarop volgde een tweede poging waarbij zowel een beroep op de vermeende aftakelende als reserve geheugenmodule werd gedaan. Maar opnieuw lukte het niet om de computer aan de praat te krijgen.
De computer die voor problemen zorgt, is een NASA Standard Spacecraft Computer-1 (NSSC-1). De computer is in de jaren tachtig van de vorige eeuw gebouwd en coördineert en bewaakt de wetenschappelijke instrumenten aan boord van de telescoop. Daarmee is het een behoorlijk belangrijk stukje hardware. Toen de computer dienst weigerde, werden de instrumenten gelukkig automatisch in een veilige configuratie geplaatst. Overigens is de computer niet onmisbaar; aan boord van de ruimtetelescoop bevindt zich nog een tweede computer die – in geval van nood – diens taken kan overnemen. Beide computers maken wel gebruik van dezelfde set geheugenmodules. Deze set telt vier geheugenmodules, waarvan er in principe altijd maar eentje in gebruik is. De andere drie zijn reserve.
Een reeks meerdaagse tests, waaronder pogingen om de computer en de backup-computer opnieuw op te starten en te configureren, bleken helaas onsuccesvol. Maar de informatie die tijdens deze sessies is verzameld, heeft er wel toe geleid dat onderzoekers de mogelijke oorzaak van het probleem hebben vastgesteld.
De mogelijke oorzaak
Volgens de onderzoekers zouden er problemen kunnen zijn met de zogenoemde Power Control Unit (PCU). Dit onderdeel bevindt zich net als de computer in Hubble’s Science Instrument Command and Data Handling (SI C&DH) -eenheid. De PCU zorgt ervoor dat de computer en de bijbehorende hardware een gestage stroom van elektriciteit binnenkrijgen. Hij doet dit met behulp van een stroomregelaar en een ‘secundair beveiligingscircuit’, dat de computer vertelt om uit te schakelen als de spanning boven of onder de toegestane niveaus komt. Analyse van het team suggereert nu dat ofwel het spanningsniveau van de regelaar buiten de toegestane niveaus is gekomen (waardoor het secundaire beveiligingscircuit wordt uitgeschakeld), of dat het secundaire beveiligingscircuit in de loop van de tijd is verslechterd en vastzit in een ‘blokkeermodus’.
Volgende stap
Het team heeft al tevergeefs de PCU geprobeerd te resetten. En dus is de volgende stap om over te schakelen naar de back-upzijde van de SI C&DH-eenheid, die de back-up-PCU bevat. Alle tests en beoordelingen zijn uitgevoerd voorafgaand aan deze beoogde oplossing, die vandaag zal plaatsvinden. Als dit inderdaad het probleem is, zal het slechts enkele dagen duren voordat Hubble weer volledig operationeel is en verder kan met zijn normale wetenschappelijke operaties.
Niet voor het eerst
Overigens is dit type reparatie NASA niet onbekend. In 2008 schakelde het team een ander deel van de SI C&DH uit – de Command Unit/Science Data Formatter – nadat de module faalde. Astronauten hebben die hele SI C&DH-eenheid in 2009 vervangen door degene die Hubble nu gebruikt.
In het verleden lukte het gelukkig elke keer om Hubble – ontworpen om zo’n 10-15 jaar mee te gaan – weer op te lappen. En in de afgelopen drie decennia heeft Hubble op onnavolgbare wijze bijgedragen aan ons begrip van het heelal. De ruimtetelescoop heeft meer dan 1,5 miljoen waarnemingen van het universum gedaan en er zijn meer dan 18.000 wetenschappelijke artikelen met zijn gegevens gepubliceerd. Bovendien heeft de telescoop bijgedragen aan enkele van de belangrijkste ontdekkingen van onze kosmos, waaronder de versnelde uitdijing van het heelal, de evolutie van sterrenstelsels en onderzocht de eerste atmosferen van planeten buiten ons zonnestelsel. Of Hubble nog meer prachtige ontdekkingen aan dat rijtje mag toevoegen? We gaan het horen…
