Een dag op de planeet blijkt maar liefst 243 aardse dagen lang te zijn!
Venus, vaak omschreven als het tweelingzusje van de aarde, is ondanks haar geringe afstand nog altijd een groot mysterie. Zo wisten we bijvoorbeeld nog niet eens hoe lang een dag op de planeet precies duurt. “Venus is onze zusterplaneet, maar toch zijn dit soort fundamentele eigenschappen onbekend gebleven,” zegt onderzoeksleider Jean-Luc Margot. Maar daar brengt een team van onderzoekers nu verandering in. Want nieuwe waarnemingen geven ons eindelijk antwoord op enkele prangende vragen.
Zusjes
Je zou het misschien niet gelijk denken, maar de aarde en Venus hebben veel gemeen. Het zijn bijvoorbeeld beide rotsachtige planeten en hebben bijna dezelfde grootte, massa en dichtheid. En toch evolueerden ze langs totaal verschillende paden. Zo heeft Venus een gemiddelde oppervlaktetemperatuur die ruim boven het smeltpunt van lood (rond de 327,5 graden Celsius) ligt. Bovendien wordt de planeet omringd door een laag wolken die is doorspekt met bijtend zwavelzuur. Deze dikke deken van wolken maakt het tevens lastig om doorheen te turen, waardoor onze naaste buur nog maar weinig over zichzelf prijsgeeft.
Studie
Nieuwe metingen lichten echter een tipje van de sluier op. In de studie wendden de onderzoekers zich tot de 70 meter lange radio-antenne bevestigd op NASA’s Goldstone Deep Space Communications Complex, gelegen in de Mojave-woestijn in Californië. Met behulp van deze antenne vuurden ze radiogolven op Venus af. Enkele minuten later kaatsten deze radiogolven terug, waarna de ‘echo’ werd opgevangen door de Green Bank radio-telescoop.
Discobal
“We gebruiken Venus eigenlijk als een gigantische discobal,” legt Margot uit. “De radioschotel werkt daarbij als een zaklamp en het landschap van de planeet als miljoenen kleine reflectoren. Vervolgens verlichten we dit met een extreem krachtige zaklamp – ongeveer 100.000 keer helderder dan jouw zaklamp thuis. De reflecties op de discobal verschaffen ons vervolgens belangrijke inzichten in hoe snel Venus ronddraait.”
243 aardse dagen
Dankzij deze nieuwe radarmetingen weten nu eindelijk hoe lang een dag op Venus duurt. En dat blijkt bijzonder lang. Zo neemt een dag op de planeet maar liefst 243 aardse dagen in beslag! Dat is ongeveer tweederde van een aards jaar. Bovendien komen de onderzoekers tot de ontdekking dat de rotatiesnelheid van Venus altijd varieert; een waarde die op een bepaald moment wordt gemeten zal een beetje groter of kleiner zijn dan een vorige waarde. Het team berekende een afwijking van minstens 20 minuten. “Dit verklaart waarom eerdere schattingen niet met elkaar overeenkwamen,” aldus Margot.
Dikke atmosfeer
Het is vermoedelijk te wijten aan de dikke atmosfeer van Venus, zo denken de onderzoekers. Terwijl de atmosfeer rond de planeet ‘klotst’, gaat het een wisselwerking aan met de vaste grond, waardoor het sneller en langzamer ronddraait. Dit gebeurt trouwens ook op aarde, maar dit leidt slechts tot een variatie van een luttele milliseconde per dag. Het effect is dus vele malen groter op Venus. En dat is ook niet zo gek, aangezien haar atmosfeer ongeveer 93 keer zo massief is als de onze.
De onderzoekers berekenden tevens de precieze kanteling van Venus. Zo stelt het team dat Venus zo’n 2,6392 graden naar één kant helt. Ter vergelijking, de aarde heeft een helling van ongeveer 23 graden ten opzichte van de zon.
Met deze nauwkeurige metingen bij de hand, slaagde het team er tevens in om meer informatie over de kern van onze buurplaneet te achterhalen. Zo stellen ze in hun studie dat de kern van de planeet ongeveer 3.500 kilometer in doorsnee is – vergelijkbaar met de aarde. Of Venus een vaste of juist een vloeibare kern heeft, blijft echter in nevelen gehuld.
Manen van Jupiter
Dankzij het succes van deze studie durven de onderzoekers hun blikveld te verbreden en zijn ze van plan om ook de manen Europa en Ganymede van Jupiter aan een inspectie te onderwerpen. Veel wetenschappers hebben namelijk sterke vermoedens dat deze manen – met name Europa – een oceaan van vloeibaar water onder een dikke schil van ijs herbergen. Radarmetingen zouden dat mogelijk kunnen openbaren en tevens de dikte van de ijslaag kunnen vaststellen.
Ondertussen gaat het team ook door met metingen van Venus. Want met elke radio-echo verdwijnt de sluier die rondom onze buurplaneet hangt steeds meer. En dat betekent dat we een steeds scherper beeld krijgen van onze nog altijd raadselachtige zusterplaneet.
