In 1917 introduceerde Einstein de kosmologische constante, omdat wetenschappers er toen vanuit gingen dat het heelal statisch was. Enkele jaren na de introductie van deze constante werd de wet van Hubble (en dus de uitdijing van het heelal) ontdekt. De kosmologische constante belandde op de schroothoop en ging de boeken in als Einsteins grootste blunder. Nu blijkt dat Einstein geen grote fout maakte. De kosmologische constante kan gebruikt worden om donkere energie te verklaren.
De kosmologische constante is een maat voor de energiedichtheid van de lege ruimte. Er is namelijk te weinig materie in het heelal om te verklaren waarom het heelal uitdijt. De kosmologische constante – vaak aangeduid met de Griekse hoofdletter lambda – heeft een afstotende kracht en duwt materie in het heelal uit elkaar, en daarnaast draagt het bij aan de dichtheid van het heelal.
Wat is donkere energie?
Wetenschappers van de universiteit van Provence in Frankrijk beweren dat de kosmologische constante perfect past in een nieuw donkere energie-model. Donkere energie is een mysterieuze kracht. Het is onzichtbaar en we weten alleen van het bestaan af dankzij het effect dat het heeft op de groei van het heelal. Het is van groot belang om te weten hoe donkere energie zich verspreidt, want zo is te achterhalen wat het lot van het heelal is: blijft het groeien of houdt het een keer op?
Plat heelal
Fysici Christian Marinoni en Adeline Buzzi berekenden hoeveel massa en energie het heelal heeft, inclusief donkere energie. Vervolgens keken ze naar de vorm van het heelal. Wat blijkt: het universum is niet sferisch, maar een plat vlak.
WIST U DAT…
Donkere energie = kosmologische constante
“Dankzij het model hebben we de meest accurate meting van de kosmologische constante tot nu toe kunnen vaststellen”, zegt Marinoni. “De kosmologische constante komt vrijwel exact overeen met de waarde van donkere energie.” Oftewel, donkere energie kan de kosmologische constante vervangen.
Waarom bestaat het?
Hoewel de kosmologische constante de beste wiskundige verklaring is voor hoe donkere energie het heelal laat groeien, weten we nog steeds niet waarom donkere energie bestaat. “Veel kosmologen zien de zoektocht naar de aard van donkere energie en donkere materie als de belangrijkste vraagstukken van dit decennium”, zegt Alan Heavens van de universiteit van Schotland. “Wetenschappers leveren puzzelstukjes met kennis, die vervolgens aan elkaar gelegd moeten worden. Alleen zo leren we meer over het heelal.”
