Alles ging volgens plan tot de lander zo’n 3,7 kilometer van het oppervlak verwijderd was, maar zelf dacht dat hij al geland was.
Dat blijkt uit een voorlopige analyse van alle gegevens die Marslander Schiaparelli tijdens zijn landing heeft verzameld. Dat laat de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) weten. ESA organiseert de Marsmissie waar Schiaparelli deel van uitmaakt samen met de Russen.
Volgens het boekje
Het binnendringen van de Martiaanse atmosfeer ging volgens het boekje. Ook remde de lander – eenmaal in de atmosfeer – keurig af. En zodra de lander ongeveer 12 kilometer van het oppervlak van Mars verwijderd was, klapten de parachutes uit. Precies zoals gepland. En op een hoogte van zo’n 7,8 kilometer nam het hitteschild afscheid van de lander. Wederom: precies zoals de Europeanen en Russen gehoopt hadden.
Crash
Maar op enkele kilometers afstand van het oppervlak ging het mis. Terwijl Schiaparelli met een opengeklapte parachute neerdaalde, mat de hoogtemeter de afstand tot het oppervlak. Dit waren correcte metingen. Helaas werden deze gegevens gecombineerd met verkeerde data van de Inertial Measurement Unit, waardoor de geschatte hoogte negatief was. De sonde ‘dacht’ dus dat deze onder de grond zat, terwijl deze in werkelijkheid op zo’n 3,7 kilometer boven het oppervlak zweefde. In reactie op die metingen, koppelde Schiaparelli (te vroeg!) zijn parachute los en gaf de stuwraketten opdracht om enkele seconden (te kort!) te vuren. Zodra de stuwraketten stil vielen, klapte de sonde vanaf flinke hoogte op het Marsoppervlak en spatte uit elkaar.
Voorlopige conclusies
“Dit is een zeer voorzichtige conclusie,” benadrukt David Parker, namens ESA. “Een compleet beeld krijgen we begin 2017 middels het rapport van een externe onafhankelijke onderzoekscommissie die momenteel gevormd wordt.”
ExoMars
Schiaparelli maakte deel uit van de ExoMars-missie die eerder dit jaar het luchtruim koos en in oktober bij Mars arriveerde. Naast Schiaparelli bestaat de missie tevens uit een orbiter die zich succesvol in een baan rond de rode planeet heeft weten te nestelen. Dat de landing van Schiaparelli spannend zou worden, was op voorhand al duidelijk. Zowel de Russen als de Europeanen zagen de afgelopen jaren Marslandingen mislukken. Tot op heden zijn de VS en de voormalige Sovjet-Unie de enige naties die erin geslaagd zijn om een lander heelhuids op Mars te zetten. Met Schiaparelli hadden de Europeanen en Russen zich graag in dat rijtje willen scharen. Maar ze moeten nog even geduld hebben. In 2020 krijgen ze een nieuwe kans. Dan moet de tweede ExoMars-missie (bestaande uit een rover) het luchtruim kiezen.
Schiaparelli was een demonstratiemissie: de Europeanen en Russen wilden daarmee aan zichzelf en de rest van de wereld laten zien dat ze in staat zijn een lander heelhuids op Mars te zetten. Nu dat niet gelukt is, zou je wellicht verwachten dat de missie van 2020 enigszins op losse schroeven komt te staan. ESA ontkent dat. Na de crash stelde de ruimtevaartorganisatie dat de landing van Schiaparelli vooral bedoeld was om zoveel mogelijk gegevens te verzamelen over wat er allemaal bij zo’n landing komt kijken. En Schiaparelli heeft die gegevens keurig verzameld en op aarde afgeleverd. Op basis van die gegevens kunnen nu maatregelen worden genomen om herhaling van zo’n crash te voorkomen en dat komt weer van pas als de Europeanen en Russen zich in de nabije toekomst opnieuw aan zo’n Marslanding gaan wagen.
