We weten dat er een planeet draait om de nabij ster Proxima Centauri, maar geldt dit ook voor de ster Alpha Centauri? Dat gaan wetenschappers uitzoeken!
Het Alpha Centauri-stelsel bestaat uit drie sterren, waarvan Proxima Centauri de zwakste is. In 2016 ontdekten wetenschappers een exoplaneet bij de rode dwergster. De planeet Proxima b bevindt zich in de leefbare zone rondom Proxima Centauri, wat betekent dat het waarschijnlijk niet te warm en niet te koud is op het oppervlak van deze buitenaardse wereld. Vloeibaar water op het oppervlak is een mogelijkheid, wat de kans op de aanwezigheid van lezen aanzienlijk vergroot.
Breakthrough Starshot
Filantroop Yuri Milner en de bekende wetenschapper Stephen Hawking willen in twintig jaar tijd een ruimtevaartuig naar het Alpha Centauri-stelsel sturen. Dit project wordt ook wel Breakthrough Starshot genoemd. Een reis van 4,37 lichtjaar, oftewel 40 biljoen kilometer. Hawking en Milner willen de omgeving rondom Alpha Centauri helemaal in kaart brengen, zodat hun ruimtevaartuig wellicht exoplaneten kan fotograferen.
Vandaar dat Hawking en Milner een overeenkomst hebben gesloten met de Europese Zuidelijke Sterrenwacht. Het VISAR-instrument van de Very Large Telescope wordt aangepast om planeten rondom de sterren van het Alpha Centauri-systeem te vinden. In 2019 zal het onderzoek beginnen.
Dichtbij, dus makkelijk? Nee hoor!
Dit klinkt simpel, omdat de afstand tot Alpha Centauri maar vier lichtjaar is. Als een schoen vier meter bij je vandaan ligt, zie je die waarschijnlijk beter dan op een afstand van veertig meter. Hoewel een ster die dichterbij staat beter te zien is, geldt dit niet voor exoplaneten. Alpha Centauri staat namelijk zo dichtbij de aarde, dat de ster enorm helder is en dus het zwakke schijnsel van een eventuele exoplaneet overstraalt.
Mid-infrarood
Gelukkig zijn er andere manieren om exoplaneten te vinden. Er kan uitgeweken worden naar de mid-infrarode golflengten, waar de thermische gloed van een planeet de helderheidskloof tussen hem en zijn moederster aanzienlijk verkleint. Maar ook dan is de moederster alsnog miljoenen keren helderder dan een eventuele exoplaneet.
Weg met het sterrenlicht
Het mid-infraroodinstrument VISAR kan een trucje. Het instrument kan de beeldkwaliteit sterk vergroten, waarna het sterrenlicht deels wordt tegengehouden. Dit wordt coronagrafie genoemd. Dankzij deze techniek kunnen wellicht exoplaneten ontdekt worden, maar dan moeten ze er wel zijn. Hoe dan ook: Breaktrough Initiatives betaalt een groot deel van de ontwikkelingskosten van dit experiment, waar ESO uiteindelijk natuurlijk weer van profiteert voor andere onderzoeken. ESO zorgt ervoor dat het team van Hawking en Milner tijd krijgt om het instrument op locatie te gebruiken.
