En waarom houdt het LIGO-Virgo-samenwerkingsverband op exact hetzelfde moment óók een persconferentie?
Complete verwarring onder wetenschapsjournalisten. Gisterenmiddag vielen er namelijk twee persuitnodigingen op de mat. De eerste was van het LIGO-Virgo-samenwerkingsverband en kopte “Wetenschappers bespreken nieuwe ontwikkelingen in de zwaartekrachtsgolven-astronomie“. Bij een beetje wetenschapsjournalist loopt het water dan al in de mond.
En toen kwam ESO
Maar een uurtje later werd het nog gekker. Nu viel er een persbericht van ESO binnen met een minstens zo gekmakende titel: “Persconferentie op ESO-hoofdkwartier kondigt ongekende ontdekking aan”.
Dezelfde ontdekking?
Een beetje rekenen en schuiven met tijdzones wijs uit dat beide instanties hun baanbrekende ontdekkingen komende maandag tegelijkertijd (16.00 uur Nederlandse tijd) uit de doeken gaan doen. En dat doet toch een beetje vermoeden dat beide persberichten over dezelfde ontdekking handelen. Maar wat zou er dan gevonden kunnen zijn?
Baanbrekende observaties en extreme gebeurtenissen
ESO heeft het in het persbericht over “baanbrekende observaties van een astronomisch fenomeen waar we nog nooit eerder getuige van zijn geweest”. LIGO-Virgo is nog iets cryptischer: “De bijeenkomst begint met een overzicht van nieuwe ontdekkingen van LIGO, Virgo en partners wereldwijd, gevolgd door details van telescopen (wellicht een verwijzing naar instrumenten van ESO?, red.) die samenwerken met LIGO en Virgo om extreme gebeurtenissen in de kosmos te bestuderen.”
Speculatie
Dan weet je in feite dus nog niks. En dus kunnen we alleen speculeren. En dan grijpen we toch weer terug op de geruchten die al sinds eind augustus rondzingen. Die geruchten vertellen dat er voor het eerst zwaartekrachtsgolven – rimpelingen in de ruimtetijd – zijn gedetecteerd die ontstaan zijn tijdens het samensmelten van neutronensterren. De geruchtenmolen kwam op gang toen een Amerikaanse astrofysicus deze tweet de wereld in slingerde:
New LIGO. Source with optical counterpart. Blow your sox off!
— J Craig Wheeler (@ast309) 18 augustus 2017
Iets waar hij later overigens spijt van had:
Right or wrong, I should not have sent that tweet. LIGO deserves to announce when they deem appropriate. Mea culpa.
— J Craig Wheeler (@ast309) 23 augustus 2017
Met dat in ons achterhoofd verwachten wij komende maandag dat LIGO-Virgo ons gaat vertellen dat er zwaartekrachtsgolven zijn opgevangen die het resultaat zijn van samensmeltende neutronensterren. Het zou een enorme primeur zijn. Tot op heden zijn slechts vier keer zwaartekrachtsgolven gedetecteerd en elke keer waren ze het resultaat van samensmeltende – onzichtbare – zwarte gaten. Maar als nu zwaartekrachtsgolven zijn gedetecteerd die ontstaan zijn door het samensmelten van neutronensterren, viel er wellicht voor ESO ook iets te zien. Of we het bij het juiste eind hebben? Dat moet maandag blijken. Dan vallen om 16.00 uur Nederlandse tijd alle puzzelstukjes in elkaar. We houden je op de hoogte!
