Eta Carinae: puzzelstukjes vallen eindelijk in elkaar

Eta Carinae is één van de meest fascinerende objecten in het nabije universum. Door verschillende erupties is er een bijzondere vlinderachtige structuur ontstaan, waardoor het object er uit ziet als kosmisch vuurwerk. Wetenschappers hebben met verschillende observatoria het hemellichaam onderzocht en bekeken, waardoor steeds meer puzzelstukjes in elkaar vallen.

Dichtbij de aarde bevinden zich veel grote sterren, maar Eta Carinae is wel zo’n beetje het hoogtepunt. Het systeem bestaat uit twee sterren, waarvan de hoofdster 90 keer zo zwaar is als de zon. Eta Carinae is zo groot, dat de ster jaarlijks 500 keer de massa van de aarde aan materie verliest. Wetenschappers verwachten dat Eta Carinae in de nabije toekomst explodeert. Dit zal één van de meest spectaculaire supernova’s ooit waargenomen door de mensheid zijn.

Onderzoekers hebben nieuwe 3D-modellen gemaakt van Eta Carinae. Zoals gezegd is de hoofdster 90 keer zo zwaar als de zon en vijf miljoen keer zo helder als onze eigen moederster. De begeleidende ster is 30 keer zwaarder dan de zon, maar is wel een miljoen keer zo helder. De sterren hebben allebei een eigen baan, maar eens in de 5,5 jaar komen ze opvallend dicht bij elkaar. Dit is goed te zien in de onderstaande video (rond 1:00). De afstand tussen de twee sterren bedraagt dan slechts 225 miljoen kilometer. Dat is vergelijkbaar met de afstand van Mars tot de zon. Het is eigenlijk niet voor te stellen dat twee van zulke massieve sterren zo dicht langs elkaar scheren, maar wanneer dit gebeurt treden er allerlei veranderingen op, die wetenschappers op aarde kunnen monitoren. Zo ontstaan er schokgolven, die het gas extreem verhitten, en zijn er röntgenvlammen te zien.

Extreem massaverlies
Een belangrijke gebeurtenis is dat hoofdster veel elektrisch geladen deeltjes en materie uitstoot. Zo verliest de hoofdster iedere duizend jaar evenveel massa als dat onze zon in totaal bevat. Je begrijpt dat dit niet lang goed kan gaan. Hoewel de hoofdster veel materie bevat, gaat het materieverlies met moordend tempo. Het is vergelijkbaar met iemand die leidt aan obesitas en meedoet aan een afvalprogramma.

Wanneer exploderen de sterren?
De onderzoekers durven geen voorspelling te doen wanneer de sterren ‘sterven’ en wanneer er dus een supernova-explosie te zien is. De wetenschappers concluderen dat het er in ieder geval niet naar uitziet dat de sterren op korte termijn hun leven beëindigen. In februari 2020 scheren de twee sterren weer rakelings langs elkaar en zullen er weer metingen worden gehouden met betere instrumenten. Wellicht dat de modellen dan verder verfijnd kunnen worden, waardoor we een blik in de toekomst te zien krijgen.

De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door de Hubble-telescoop. Ook deze telescoop werd ingezet om Eta Carinae verder te onderzoeken.

Bronmateriaal

"NASA Observatories Take an Unprecedented Look into Superstar Eta Carinae" - NASA
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA, ESA, Hubble SM4 ERO Team.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd