Evolutie rekent toch af met egoïstische en gemene mensen

egoisme

Nieuw onderzoek toont aan dat egoïsme evolutionair gezien toch niet loont. Beweerden wetenschappers vorig jaar nog dat evolutie een zwak heeft voor mensen die voornamelijk met zichzelf bezig zijn, nu blijkt uit onderzoek dat dat niet klopt. Egoïsme loont op korte termijn misschien wel, maar op lange termijn rekent de evolutie toch echt af met mensen die egoïstisch en gemeen zijn.

In 2012 bestudeerden wetenschappers het beruchte gevangenendilemma. Bij dit dilemma wordt ervan uit gegaan dat de politie twee mensen die samen een misdaad hebben gepleegd, te pakken heeft gekregen. Er is echter geen bewijs gevonden dat deze mensen de misdaad hebben gepleegd. De gevangenen worden elk in een aparte kamer gezet en krijgen het volgende van een agent te horen: “Als jullie allebei zwijgen, kan ik jullie weinig maken en kom je er allebei met een lichte straf af. Als er één bekent, is de zaak rond. Degene die bekent, wordt vrijgesproken, omdat hij zo goed heeft meegewerkt. De ander krijgt tien jaar gevangenisstraf. Als jullie allebei bekennen, krijgen jullie elk vijf jaar gevangenisstraf.” De grote vraag is dan: wat is in dit geval de beste strategie voor de gevangene?

Oplossing
Wanneer de twee gevangenen eenmalig met elkaar te maken krijgen, lijkt het het beste voor gevangene A om te bekennen en gevangene B achter de tralies te zetten. Maar wanneer het dilemma meerdere malen achter elkaar wordt voorgelegd, wordt het interessanter. Nu kan de in ronde 1 beduvelde gevangene B wraak nemen. Wetenschappers dachten altijd dat de beste strategie in zo’n geval anders is: het is dan het beste om te doen wat de tegenstander in de ronde ervoor deed. Zo wordt immers gegarandeerd dat beide gevangenen even lang de gevangenis ingaan.

Overnieuw

Herhaling van evolutie lijkt min of meer hetzelfde resultaat te hebben.

ZD-strategie
Maar in 2012 stelden onderzoekers dat er nog een andere strategie is. Ze noemden dit de zero determinant strategy. Met deze strategie konden egoïstische gevangenen, gevangenen die samen wilden werken, gegarandeerd een hak zetten.

De egoïst wordt beloond
De nieuwe strategie leverde een hoop reacties op. “Het paper zorgde voor nogal wat ophef,” bekent onderzoeker en co-auteur van het onderzoek uit 2012, Christoph Adami. Het gevangenendilemma is namelijk representatief voor keuzes waar wij mensen ook in het echte leven mee te maken krijgen en wordt gebruikt om inzicht te krijgen in de evolutionaire beginselen van samenwerking. Het paper uit 2012 suggereert dat het evolutionair gezien loont om egoïstisch en gemeen te zijn.

ZD-strateeg roeit zichzelf uit
Maar is dat wel zo? Nee, zo schrijft Adami in een nieuw paper. Samen met collega’s simuleerde hij honderdduizenden dilemma’s om te achterhalen of de zero determinant strategy het product van evolutie kan zijn. Hij moet concluderen van niet. De strategie werkt namelijk alleen als degene die deze gebruikt, zijn tegenstander kende en deze tegenstander geen zero determinant strategy gebruikte. Dus zelfs als ZD-strategen bleven winnen en er alleen maar ZD-strategen over zouden blijven, dan nog zou de strategie geen stand houden, omdat de strategie niet werkt tegen andere ZD-strategen. “Op lange termijn zouden ze de ZD-strategie los moeten laten en meer moeten gaan samenwerken. En dan zijn het geen ZD-strategen meer,” legt onderzoeker Arend Hintze uit.

“De evolutie straft je dus als je egoïstisch en gemeen bent,” voegt Adami toe. “Op korte termijn en tegen een specifieke tegenstander redden sommige egoïsten het misschien. Maar egoïsme is evolutionair gezien geen duurzame aanpak.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd