Evolutie van water naar land maakte kikkers veel betere ouders

Ze spenderen op het land veel meer tijd en moeite om het nageslacht goed te verzorgen.

De onderzoekers bestudeerden 1000 verschillende soorten kikkers en padden die zowel in het water, als op het land leven. En ze kwamen tot een opvallende ontdekking. Want de dieren die zich op het land voortplanten, blijken veel meer aandacht voor hun kroost te hebben dan de kikkers die hetzelfde in het water doen.

Een paartje witgevlekte glaskikkers. Deze soort leeft in Midden-Amerika. Meestal ontfermt het mannetje zich over de eitjes. Afbeelding: John P. Clare

Divers
Het opvoedingsgedrag van kikkers en padden is zeer divers. Sommige bouwen veilige schuimnesten en verliezen de eitjes geen moment uit het oog. Andere broeden de eitjes inwendig in het lichaam uit. Ook werken sommige ouders goed samen en beschermen collectief de jongen of verdeelden de taak om eten te zoeken. Deze zorg voor het nageslacht gaat soms behoorlijk ver. Want om eitjes voor uitdroging te behoeden, voelen sommige kikkers zich zelfs genoodzaakt om over de eitjes heen te plassen.

Sociaal
Deze intensieve ouderlijke zorg kan soms wel weken aanhouden. Wie dus denkt dat kikkers niet sociaal zijn, heeft het mis. “De meeste mensen denken dat amfibieën een oude groep met eenvoudige sociale gedragingen zijn, en water nodig hebben om zich te kunnen voortplanten,” zegt onderzoeker Balázs Vági. “Maar in feite is niets van dit alles waar. De meeste amfibieën hebben zich geëvolueerd na de catastrofe die de dinosaurussen uitroeide.”

Bedreiging
De grote variaties kikkers en padden staat op dit moment onder grote druk door ziekten, verlies aan leefgebied en de illegale handel in bedreigde soorten. Zo blijkt uit een onlangs gepubliceerde studie dat de dodelijke schimmelziekte chytridiomycose eigenhandig 90 soorten amfibieën uitroeide.

Aanpassingen
Kikkers en padden blijken een aantal opvallende aanpassingen te hebben gedaan om niet meer afhankelijk te zijn van water. “Amfibie-eitjes en larven zijn gevoelig voor uitdroging en een gewilde prooi voor roofdieren,” vertelt Vági. “Maar de ouders hebben verschillende strategieën bedacht om de eitjes te verdedigen en de nakomelingen te voeden in voedselarme omgevingen.” Dit complexe sociale gedrag lijkt kikkers en padden zelfs toe te staan om schijnbare omgeschikte leefgebieden binnen te dringen, zoals bijvoorbeeld woestijnen.

De studie wees daarnaast uit dat kikkers die grotere eieren legden, de neiging hadden om hun eieren beter te verzorgen en ze langer te beschermen. Ook kwamen de onderzoekers erachter dat in soorten waarbij het mannetje groter is in vergelijking met het vrouwtje, de vaders wat oplettender waren dan mannetjes die aanzienlijk kleiner zijn dan zijn partner. “Kikkers en padden vertonen enkele van de meest spectaculaire variaties in ouderschap van alle gewervelde dieren,” concludeert onderzoeker Tamás Székely. “Met behulp van de meest gedetailleerde analyses, hebben we ontdekt dat ouderschap betrekking heeft op hun ecologie en levensgeschiedenis.”

Bronmateriaal

"Evolution from water to land led to better parenting" - University of Bath

Afbeelding bovenaan dit artikel: University of Bath

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd