ExoMars arriveert bij Mars: gaan de Europeanen en Russen geschiedenis schrijven?

Het is de dag van de waarheid: gaat het de Europeanen en Russen lukken om lander Schiaparelli heelhuids op Mars te zetten? En tegelijkertijd een orbiter rond Mars te installeren?

Na een 496 miljoen kilometer lange reis komt de ExoMars-missie vandaag bij de rode planeet aan. De missie bestaat uit twee onderdelen: de Trace Gas Orbiter en Marslander Schiaparelli. Afgelopen zondag namen de lander en orbiter – die samen naar Mars reisden – al afscheid van elkaar en vandaag scheiden hun wegen dan echt: de orbiter zal zich in een baan rond Mars nestelen en de lander moet voet op de rode planeet gaan zetten.

Geschiedenis schrijven
Dat laatste is misschien wel het spannendste. Want nog nooit slaagden de Europeanen erin om een lander op Mars te zetten. Ze probeerden het wel – bijvoorbeeld met de Beagle 2 – maar zonder succes. En ook de Russen hebben de afgelopen jaren drie Marsmissies de mist in zien gaan. De Europeanen en Russen staan dan ook te springen om met Schiaparelli in de voetsporen van de VS te treden: tot op heden het enige land – op de niet langer bestaande Sovjet-Unie na – dat erin geslaagd is om missies op het oppervlak van Mars tot een succes te maken.

De landing van Schiaparelli
Gaat het lukken? Dat zal vanmiddag moeten blijken. Rond 16.42 uur zal de lander met een snelheid van zo’n 23.000 kilometer per uur de atmosfeer van Mars binnendringen. Zodra de lander ongeveer elf kilometer van het oppervlak verwijderd is, moeten zijn parachutes uitklappen. De lander heeft dan nog een snelheid van 1700 kilometer per uur. De parachutes brengen die snelheid terug naar ongeveer 250 kilometer per uur. Stuwraketten helpen Schiaparelli om controle te krijgen over zijn snelheid. Wanneer de afstand tussen de lander en het oppervlak ongeveer twee meter is, worden de stuwraketten uitgeschakeld en ploft de lander op Mars. De landing zal in totaal zo’n zes minuten in beslag nemen. Als alles volgens plan gaat, komt de lander dan neer in Meridiani Planum: een gebied nabij de evenaar, waar ook de Amerikaanse Marsrover Opportunity actief is.

Volg het live!

De spannende momenten van Schiaparelli en de Trace Gas Orbiter deelt de Europese ruimtevaartorganisatie – die de ExoMars-missie samen met de Russen organiseert – graag met ons. En wel middels deze livestream (vanaf 17.40 uur). Natuurlijk houden we je ook via Scientias.nl op de hoogte van de verrichtingen van de lander en orbiter. Wil je je voor die tijd nog even inlezen over ExoMars? Duik dan ook eens in het achtergrondartikel dat we eerder over de missie schreven!

De aankomst van de Trace Gas Orbiter
Ondertussen nestelt de Trace Gas Orbiter zich in een baan rond Mars. En ook dat is spannend (ook al is dat de Europeanen al eens eerder gelukt). Rond 15.30 uur (Nederlandse tijd) moet de orbiter zijn raketmotor langdurig (ongeveer 134 minuten) laten branden om af te remmen en aankomst in een baan rond Mars mogelijk te maken. Het zal vervolgens wel even duren voor we zeker weten of TGO veilig in een baan rond Mars is aangekomen. Want op het moment dat de raketmotor stilvalt, bevindt TGO zich achter Mars en is geen radiocontact mogelijk. En dus moeten we wachten tot de orbiter weer opduikt.

Geduld!
Eind van de middag of begin van de avond komen we te weten of Schiaparelli heelhuids is geland. Rond een uur of 19.00 zou ook duidelijk moeten worden of TGO heelhuids is aangekomen in een baan rond Mars. Een dag later – op donderdag 20 oktober – kunnen we dan de eerste foto’s van Schiaparelli verwachten. Het gaat om kiekjes die deze tijdens de afdaling van het Marsoppervlak heeft gemaakt.

Schiaparelli op het oppervlak van Mars. Afbeelding: ESA / ATG Medialab.
Schiaparelli op het oppervlak van Mars. Afbeelding: ESA / ATG Medialab.

Aan het werk!
Mocht alles volgens plan verlopen, dan is er natuurlijk werk aan de winkel voor zowel de lander als de orbiter. De Trace Gas Orbiter gaat onderzoek doen naar de atmosfeer van Mars en dan met name het methaan-vraagstuk. Methaan in de atmosfeer van Mars verdwijnt snel, maar toch is er continu methaan in de atmosfeer aanwezig. Dat betekent dat er continu methaan in de Martiaanse atmosfeer wordt gepompt. TGO moet de bron van het methaan zien te achterhalen. Dat kan een chemische bron, maar heel misschien ook een biologische bron (leven!) blijken te zijn. Toekomstige Marsmissies kunnen vervolgens een bezoek aan de door TGO aangewezen bron brengen. TGO zal zeker enkele jaren actief blijven. De missie van Schiaparelli is aanzienlijk korter: de lander zal slechts enkele dagen actief zijn. Belangrijkste doel van de landingsmodule is aantonen dat de Europeanen en Russen in staat zijn om een lander heelhuids op Mars te zetten. Zodra dat bewijs geleverd is, maakt Schiaparelli namelijk de weg vrij voor nieuwe Marsmissies. Zoals de reeds geplande ExoMars-missie van 2020. Tijdens deze missie willen de Europeanen een rover op de rode planeet gaan zetten.

Maar eerst dus de Trace Gas Orbiter en Schiaparelli heelhuids op de plek van aankomst zien te krijgen. Het wordt ongetwijfeld nagelbijten, want de geschiedenis leert dat Mars lang niet altijd zo gastvrij is…

Bronmateriaal

ESA
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door ESA / ATG Medialab.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd