Hollywood dikt het hier en daar wat aan, maar wetenschappers zijn het erover eens: Contagion kan ooit werkelijkheid worden.
De film draait op dit moment in de bioscopen en gaat over een vrouw (Gwyneth Paltrow) die een virus onder de leden krijgt. Ze is zich daar niet van bewust en reist van Hong Kong naar de VS. Onbewust verspreidt ze zo het virus. Dat leidt tot een heel spektakel waarin steeds meer mensen ziek worden, chaos uitbreekt en een strijd tegen de klok begint.
Levensecht
De filmmakers werkten nauw samen met wetenschappers om het verhaal zo echt mogelijk te maken. En dat is goed gelukt, zo moet onderzoeker John Edmunds erkennen. Enkel sommige wetenschappelijke details en de snelheid waarmee het virus zich verspreidt, zijn niet helemaal waarheidsgetrouw. Maar verder is de film overtuigend.
Echt?
Wie de film heeft gezien, wordt direct aan het denken gezet. Kan dit ook ons overkomen? “Onze kwetsbaarheid voor zulke ziektes (virussen, red.) neemt toe door de toename van internationale reizen en de globalisering van de voedselproductie,” legt professor Ian Lipkin, één van de onderzoekers die aan de film meewerkte, uit. “Daarnaast zorgen ontbossing en verstedelijking ervoor dat wilde dieren zich verplaatsen en dat de kans dat zij in contact komen met huisdieren en mensen groeit.” Edmunds is het met hem eens en gaat zelfs nog een stapje verder: een epidemie als deze hebben we al eens meegemaakt. “De griepepidemie in 1918 was minstens zo ernstig als de situatie in Contagion. En in 2003 hadden we Sars: dat kwam aardig in de buurt van een Contagion-achtig scenario.” Als er niet zo adequaat was opgetreden en mensen niet direct in quarantaine waren geplaatst, had het in 2003 heel anders af kunnen lopen.
Gebaseerd op echte verhalen
“De gebeurtenissen in deze film zijn grotendeels gebaseerd op echte ervaringen,” vertelt Lipkin. Hij denkt dan aan de scènes die zich afspelen wanneer de epidemie op een hoogtepunt is. “De straten zijn verlaten, er zijn voedseltekorten en er is sprake van politieke instabiliteit en dat komt rechtstreeks uit mijn levendige herinnering aan de situatie in Beijing tijdens de Sars-crisis.”
Paniek?
Lipkin wijst erop dat wetenschappers vaak worden afgedaan als paniekzaaiers wanneer een epidemie de kop opsteekt. Maar onderzoekers willen geen paniek zaaien. Ze willen alleen maar tijdig ingrijpen, voor het te laat is. Achteraf wordt dan vaak gesteld dat het wel meeviel, maar dat komt juist doordat de wetenschappers rap optraden. Daarnaast is ‘meevallen’ een relatief begrip, natuurlijk. Sars kostte 810 mensen het leven. De Mexicaanse griep doodde bijna 16.000 mensen.
Onderzoekers doen er alles aan om virussen in bedwang te houden. Vooral de griepvirussen worden met argusogen in de gaten gehouden. “Je hoeft alleen maar terug te kijken naar 1918 om te zien dat deze heel veel doden op kan leveren,” vertelt onderzoeker Mike Catchpole. “En we weten gewoon niet wanneer of waar de volgende grieppandemie de kop opsteekt.” Maar de inspanningen van de onderzoekers zijn geen garantie dat de situatie in Contagion zich niet in het echte leven herhaalt. “Het is overduidelijk een worst-case scenario,” benadrukt Edmunds. “Maar we kunnen het niet uitsluiten.”
