Frauderende wetenschapper ‘masseerde’ onderzoeksdata

Een hoogleraar aan de Erasmus Universiteit blijkt gesjoemeld te hebben met onderzoeksgegevens. Dat meldt de universiteit vandaag zelf.

Het gaat om een hoogleraar Consument en Samenleving aan de Rotterdam School of Management. De hoogleraar – prof. dr. Smeesters – wilde in twee wetenschappelijke artikelen een bepaald effect aantonen. Om dat te doen, ‘masseerde’ hij de gegevens, zo blijkt uit een uitgebreid rapport naar de werkwijze van Smeesters. Eerst analyseerde hij alle onderzoeksgegevens, maar toen dat niet zo’n sterk effect opleverde, filterde Smeesters bepaalde onderzoeksresultaten uit. En op die wijze kon hij toch een statistisch significant effect aantonen. Die aanpak is echter discutabel. Bovendien meldt Smeesters deze ‘massage’ niet in zijn wetenschappelijke paper. En dat is in strijd met de wetenschappelijke integriteit. Dat concludeert een commissie die – nadat het vermoeden dat de hoogleraar wetenschappelijke fouten maakte, ontstond – werd ingesteld.

Ruwe data
De onderzoeken van Smeesters werden grondig onder de loep genomen en zo stuitte de commissie op het gesjoemel. De ruwe gegevens waarop de onderzoeken gebaseerd waren, bleken bovendien niet meer beschikbaar te zijn. Smeesters heeft toegegeven bij drie artikelen data te hebben verwijderd om een bepaald effect te bereiken. Inmiddels heeft het college van Bestuur het ontslag van Smeesters geaccepteerd. De universiteit benadrukt dat alleen Smeesters verantwoordelijk is geweest voor de wetenschappelijke fouten: co-auteurs wisten van niets. De artikelen die op het gesjoemel van Smeesters gebaseerd zijn, zijn inmiddels teruggetrokken.

WIST U DAT…

…het niet heel moeilijk is om te sjoemelen met statistieken? Lees hier hoe gemakkelijk het is anderen met harde cijfers te beduvelen.

Van alle tijden
Het is niet voor het eerst dat een wetenschapper betrapt wordt op het vervalsen van onderzoeksresultaten. Vorig jaar nog haalde onderzoeker Diederik Stapel alle kranten toen duidelijk werd dat hij flink met onderzoeksresultaten gesjoemeld had. En ook dat was niet de eerste keer: onderzoeksfraude is van alle tijden. Zorgwekkend is het echter zeker wel: de fraudezaken kunnen ertoe leiden dat mensen minder vertrouwen krijgen in de wetenschap. En zo kan de draagkracht voor degelijk wetenschappelijk onderzoek wegvallen, wat weer kan resulteren in minder budget voor wetenschappers, waardoor onderzoeken geen doorgang kunnen vinden.

Waarom wetenschappers frauderen? Tja, dat is lastig vast te stellen. Is het een verlangen om zichzelf te bewijzen? Of het verlangen naar aandacht? Of is het de enorme druk van media en onderzoeksinstituten? Belangrijker is de vraag hoe universiteiten en instituten de fraude tegen kunnen gaan. De Erasmus Universiteit is daar na dit incident nog meer van doordrongen geraakt. De onderzoekscommissie die het werk van Smeesters onder de loep nam, bracht daarom tegelijkertijd een rapport uit met daarin aanbevelingen en ideeën om fraude tegen te gaan. Zo wees Smeesters er zelf op ervan overtuigd te zijn dat veel wetenschappers binnen zijn vakgebied soms data weglaten zonder dit te vermelden. Door die cultuur voelt hij zich als persoon ook niet schuldig over wat hij heeft gedaan. De commissie stelt dan ook dat er meer onderzoek naar deze kwestie gedaan moet worden en dat er regelgeving moet worden opgesteld om dit te voorkomen. Ook moeten er regels komen voor de dataopslag. Dat zou betekenen dat elke onderzoeker de gegevens die ten grondslag liggen aan zijn onderzoek moet opslaan en dat de onderzoeksresultaten ook gemakkelijk naar deze ruwe data te herleiden zijn.

Bronmateriaal

"Hoogleraar handelt in strijd met wetenschappelijke integriteit" - EUR.nl
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door xx (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd