Heb jij ‘s morgens ook de grootste moeite om op te staan? Je kunt er niks aan doen, zo suggereert een nieuw onderzoek. Het zit (deels) in de genen.
Onderzoekers bestudeerden het DNA van meer dan 89.000 mensen. Al deze mensen hadden zich ingeschreven bij 23andMe – een bedrijf dat je genoom in kaart brengt en op basis daarvan onder meer iets kan vertellen over je voorgeslacht. Alle proefpersonen hadden voorafgaand aan het onderzoek toestemming gegeven voor het gebruik van hun gegevens in deze studie. Ook vulden de proefpersonen een online vragenlijst in waaruit onder meer moest blijken of ze ochtend- of avondmensen waren.
Vroeg opstaan
“In dit onderzoek wilden we meer te weten komen over de voorkeur die een individu kan hebben voor vroeg opstaan,” vertelt onderzoeker Youna Hu. “Dit soort onderzoeken getuigt van de kracht van de 23andMe-database, die meer inzicht kan geven in de genetische factoren achter bepaalde kenmerken en mogelijk ook kan vertellen hoe die genetische factoren beïnvloed worden door gedrag en omgeving.”
Genetische variaties
Uit het onderzoek blijkt dat er vijftien locaties in het DNA aan te wijzen zijn die samenhangen met ‘een ochtendmens zijn’. Zeven van deze locaties bevinden zich nabij genen die een rol spelen in het circadiaan ritme. We hebben het dan bijvoorbeeld over genen zoals HCRTR2 (een gen dat eerder in verband werd gebracht met narcolepsie, een afwijking die gekenmerkt wordt door overmatige behoefte aan slaap en slaapstoornissen). Maar ook over het gen VIP dat een rol speelt bij het verlengen van de rem-slaap. Vier van de vijftien genetische variaties die samenhangen met een ochtendmens zijn, zijn nog niet eerder in verband gebracht met de slaapcyclus.
Laag BMI
Uit het onderzoek blijkt verder dat ochtendmensen doorgaans een lager BMI hebben. De onderzoekers konden geen bewijs vinden dat een ochtendmens zijn een laag BMI veroorzaakt of dat een laag BMI ervoor zorgt dat mensen graag vroeg opstaan. Wel suggereert de ontdekking dat mensen die graag vroeg opstaan vaak een laag BMI hebben dat deze twee zaken op de één of andere manier met elkaar samenhangen. Onduidelijk is nog hoe. Wel wijzen de onderzoekers erop dat variaties in het FTO-gen – die in verband worden gebracht met obesitas – ook in verband kunnen worden gebracht met ochtendmensen.
Het volledige onderzoek is terug te vinden in het blad Nature Communications.
