De dinosaurussen waaruit de moderne vogels evolueerden, legden reeds gekleurde eieren.
Tot die verrassende conclusie komt een internationaal team van onderzoekers. “Dit verandert ons begrip van hoe eikleur geëvolueerd is, compleet,” aldus onderzoeker Jasmina Wiemann. “Gedurende twee eeuwen namen ornithologen aan dat de eieren van moderne vogels meerdere malen, onafhankelijk van elkaar kleur kregen.” Maar het blijkt dus heel anders te zitten: Wiemann en collega’s stellen dat de kleurrijke eieren van vogels een erfenis zijn van hun voorouders: niet-vliegende dinosaurussen. Ook voor deze dinosaurussen – die hun eieren in open of deels open nesten legden – kwam eikleur goed van pas.
De onderzoekers trekken die conclusies in het blad Nature en baseren zich op een analyse van 18 gefossiliseerde eischalen afkomstig van dinosaurussen wereldwijd. Met behulp van nieuwe technologieën zochten ze in de eischalen naar twee pigmenten die eieren van kleur voorzien. En ze troffen die uiteindelijk aan in eischalen van Eumaniraptora, een groep dino’s waartoe ook kleine, vleesetende exemplaren zoals de bekende Velociraptor gerekend kunnen worden en waaruit de moderne vogels hoogstwaarschijnlijk zijn voortgekomen.
Evolutie
Op basis van hun onderzoek concluderen Wiemann en collega’s dat eieren al in de tijd van dinosaurussen kleur kregen. Die eikleur zou tegelijkertijd met een verandering in voortplantingsgedrag zijn ontstaan. Dino’s begonnen op een gegeven moment open of deels open nesten te bouwen, waardoor hun eieren extra bedreigd werden door roofdieren die zich tijdens de jacht door hun zicht lieten leiden. Jonge dino’s in eieren die wat gespikkeld waren of een camouflerend kleurtje hadden, hadden betere overlevingskansen dan hun soortgenoten in kleurloze eieren. Het resultaat? De eieren met een kleurtje werden – onder invloed van natuurlijke selectie dus – langzaam maar zeker de norm.
“Gekleurde eieren werden meer dan een eeuw gezien als een unieke vogeleigenschap,” aldus onderzoeker Mark Norell. “Maar nu weten we dat eikleur – net als veren en het vorkbeen – lang voor vogels het levenslicht zagen, ontstaan is onder hun dinosaurus-voorouders.”
