Gemanipuleerde muggen die geen malaria kunnen verspreiden, moeten de gewone mug gaan vervangen. Wetenschappers geven ze nu het laatste duwtje in de rug.
Een gemanipuleerde mug die geen malaria kan verspreiden, is er al een tijdje. Maar het blijkt in de praktijk heel lastig om andere soorten te vervangen door dit exemplaar. Want ook als de gemanipuleerde mug met een gewone mug paart, moet dat idealiter leiden tot een mug die geen malaria kan verspreiden.
HEG
Wetenschappers hebben een maniertje gevonden waarop ze er zeker van kunnen zijn dat al het nageslacht van de ‘goede’ muggen ook goed is. Ze gaven de muggen het homing-endonuclease gen (HEG) mee. Dit gen creëert een kopie van zichzelf in individuen die maar één gen hebben. Zo verzekerden de onderzoekers zich ervan dat het nageslacht dat van zichzelf maar één zo’n gen had er alsnog twee kreeg.
WIST U DAT…
Het werkt
Een experiment toont aan hoe goed het gen werkt. De onderzoekers creëerden een populatie muggen die licht gaven in het donker: ze hadden een gen in zich dat voor het lichtgevende effect zorgde. Vervolgens werden er in de kooi muggen vrijgelaten met HEG. HEG was zo geprogrammeerd dat het het gen in zaadcellen afbrak en verving door zichzelf. Zo kon gemakkelijk worden gezien hoe snel het gen zich verspreidde: steeds minder muggen gingen licht geven en de kooi werd steeds donkerder. Als één procent van alle muggen aan het begin van het experiment HEG had, was dat twaalf generaties later al zestig procent. Dat laat wel zien hoe snel het gaat.
Malaria
Nu moet HEG zover worden gekregen dat deze geen gen met lichtgevend effect opbreekt, maar een gen dat belangrijk is voor de overdracht van malaria. De onderzoekers hebben reeds een aantal ideeën over hoe ze dat aan gaan pakken.
Hoewel er nog veel werk verzet moet worden, is de wetenschappelijke wereld enthousiast over de ontwikkeling. Blijkbaar kunnen ‘goede’ muggen zich veel sneller verspreiden dan gedacht. En in deze kwestie is tijd heel kostbaar: jaarlijks sterven honderdduizenden mensen aan malaria.
