De Wereldgezondheidsorganisatie heeft de resistente bacteriën die het grootste gevaar vormen voor de volksgezondheid op een rijtje gezet.
De Wereldgezondheidsorganisatie hoopt met het lijstje onderzoek naar deze bacteriën en effectieve bestrijdingsmethoden te promoten. “Antibioticaresistentie neemt toe en de behandelopties raken op,” vertelt dr. Marie-Paule Kieny, namens de Wereldgezondheidsorganisatie. “Als we het allemaal overlaten aan de marktwerking alleen, zullen de nieuwe antibiotica die we zo hard nodig hebben niet op tijd ontwikkeld worden.”
Het lijstje van de Wereldgezondheidsorganisatie bestaat uit twaalf families van bacteriën die in drie groepen zijn onderverdeeld: prioriteit 1, 2 en 3. Hoogste prioriteit hebben de bacteriën die inmiddels multiresistent zijn en met name een bedreiging vormen voor mensen in ziekenhuizen en verpleegtehuizen. De bacteriën in kwestie – Acinetobacter, Pseudomonas en verschillende Enterobacteriën – kunnen ernstige en vaak dodelijke infecties veroorzaken, zoals longontsteking en bloedvergiftiging. De bacteriën zijn al niet meer te bestrijden met een groot aantal antibiotica, waaronder carbapenems en derde generatie cefalosporine (de beste antibiotica die multiresistente bacteriën kunnen bestrijden en op dit moment voorhanden zijn). In het tweede en derde lijstje vinden we bacteriën die in toenemende mate resistent worden en vaker voorkomende ziekten veroorzaken, zoals bijvoorbeeld gonorroe en door salmonella-bacteriën veroorzaakte voedselvergiftiging.
De criteria
De onderzoekers die verantwoordelijk waren voor het samenstellen van de lijst hebben daar goed over nagedacht. Voordat overwogen werd een bacterie op de lijst te zetten, werd er eerst gekeken hoe dodelijk de door de bacterie veroorzaakte infecties zijn, of de behandeling van de bacterie een langdurig verblijf in het ziekenhuis vereist, hoe vaak een bacterie niet op antibiotica reageert en hoe gemakkelijk de bacteriën zich verspreiden (onder dieren, van dier naar mens en onder mensen) en of het mogelijk was om infecties te voorkomen (bijvoorbeeld door goede hygiëne of vaccinatie). Ook werd er gekeken hoeveel behandelmogelijkheden er nog waren en of er al nieuwe antibiotica ter bestrijding van de betreffende bacterie in de pijplijn zitten.
Voorkomen is beter dan genezen
De Wereldgezondheidsorganisatie benadrukt dat niet alleen het ontwikkelen van nieuwe antibiotica prioriteit heeft. Het is net zo belangrijk om infecties te voorkomen en zorgvuldiger met bestaande en nog effectieve antibiotica om te gaan.
“Als we niet snel iets doen, zullen er naar schatting tegen 2050 jaarlijks 10 miljoen mensen overlijden door een infectie die veroorzaakt wordt door een resistente bacterie,” vertelt dr. Michael Gillings, niet werkzaam bij de WHO, maar verbonden aan Macquarie University. Hij benadrukt dat het hard nodig is om de ontwikkeling van nieuwe antibiotica te promoten. Want ook al groeit het probleem dat antibioticaresistentie heet, snel: de farmaceutische industrie staat niet te springen om nieuwe antibiotica te ontwikkelen. “Het ontwikkelen van nieuwe antibiotica is duur en vaak niet winstgevend.”
