Gewonde plant waarschuwt zijn buren voor gevaar

En die buren investeren vervolgens meer in defensie.

Tot die ontdekking kwamen onderzoekers tijdens experimenten met de zandraket (Arabidopsis thaliana). Ze zetten twee zandraketten op een paar centimeter afstand en maakten twee kleine sneetjes in de bladeren van één van de planten om zo een aanval van een insect te simuleren. Een dag later waren de wortels van de niet gewond geraakte buurplant opmerkelijk lang geworden. Ook waren ze volgens de onderzoekers ‘robuuster’: ze hadden veel meer kleinere zijworteltjes gekregen.

Opmerkelijk
“Het was gek: ik geloofde het eerst niet,” vertelt onderzoeker Harsh Bais. “Ik verwachtte dat de gewonde plant meer energie zou steken in het laten groeien van de wortels. Maar dat zagen we niet.” Juist de andere plant bleek zijn wortels te laten groeien. “De niet verwonde plant laat meer wortels groeien om voedsel te verzamelen en meer voedingsstoffen te verkrijgen die nodig zijn om zich te verdedigen.”

Communicatie
Dat een zandraket die naast een gewonde soortgenoot staat, opeens gaat investeren in zijn defensie, is natuurlijk geen toeval. “Een gewonde plant waarschuwt zijn buren voor gevaar. Hij schreeuwt niet en stuurt geen berichtje, maar hij brengt de boodschap wel over.” De plant geeft – voornamelijk middels de bladeren – chemische stofjes af en die worden via de lucht verspreid. “De plant laat die chemische stofjes niet los om zichzelf te helpen, maar om de buren te waarschuwen.” Onduidelijk is nog hoelang die geuren in de lucht blijven hangen. “Maar als je door een grasveld loopt nadat het gemaaid is of door een veld met gewassen kort na de oogst, dan ruik je die stoffen.”

Bacteriën en groeihormonen
Maar wat gebeurt er nu precies als een zandraket de alarmsignalen van zijn gewonde buurman opvangt? Ook dat hebben de onderzoekers uitgezocht. De zandraket blijkt te investeren in een belangrijk groeihormoon en een stofje dat goede bacteriën aantrekt. Die bacteriën verzamelen zich rondom de wortels en geven zo de defensie van de plant een boost.

De laatste jaren verschijnen er steeds meer studies die ons beeld van planten gaandeweg veranderen. Planten blijken allesbehalve passieve organismen te zijn: ze zijn in staat om hun omgeving te monitoren en erop te reageren en blijken daarnaast op verschillende manieren met soortgenoten te kunnen communiceren.

Bronmateriaal

"Plants call 911 too" - University of Delaware
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Kathy F. Atkinson / University of Delaware.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd